آیا می‌توان آسانسوری تا به آسمان ساخت؟ ظاهرا محققان ژاپنی به این گفته باور دارند و در تلاش هستند تا با ساخت یک آسانسور فضایی، رفت و آمد به خارج از جو آسان‌تر شود. این پروژه که STARS-Me نام گرفته است هنوز در مراحل اولیه قرار دارد و محققان توانسته‌اند نمونه مینیاتوری آن را بسازند.
به زودی قرار است این آسانسور فضایی به مرحله عملیاتی برسد و در ایستگاه فضایی بین المللی مورد استفاده قرار گیرد. در این مطلب از مجله دلتا به این آسانسور فضایی خواهیم پرداخت و تحقیقات و تلاش‌های محققان ژاپنی برای ساخت یک بالابر مینیاتوری را بررسی خواهیم نمود.
ساخت آسانسور فضایی در ابعاد مینیاتوری
از دهه‌های گذشته تاکنون، انسان برای خروج از جو زمین از موشک‌هایی با سرعت بسیار زیاد استفاده می‌کند که این کار هزینه بسیار بالایی دارد و رسیدن به سرعت مناسب جهت غلبه بر جاذبه و خروج از جو زمین به سوخت و انرژی زیادی نیاز دارد.
علاوه بر این فضانوردانی که برای این کار انتخاب می‌شوند باید آمادگی بدنی بالایی داشته باشند تا بتوانند فشار ناشی از این سرعت را تحمل کنند. اما محققان ژاپنی از روش‌های محدود قدیمی پا را فراتر گذاشته‌اند و به فکر ساخت یک آسانسور فضایی برای رفت و آمد به خارج از جو زمین هستند.
اگر اجرای این پروژه موفقیت آمیز باشد یکی از تصورات علمی تخیلی انسان‌ها به حقیقت خواهد پیوست و رفت و آمد به فضا از طریق کانال‌هایی شبیه به آسانسور انجام خواهد شد. محققان برای تست این ایده از یک جفت ماهواره کوچک استفاده کرده‌اند و این ماهواره‌ها در مسیر حرکت خود به سمت ایستگاه فضایی بین المللی هستند.
در روز ۲۲ سپتامبر در ساعت ۱:۵۲ دقیقه بعد از ظهر، آزانس اکتشافات فضایی ژاپن از جزیره تانگاشیما یک موشک به فضا پرتاب کرد که حاوی تجهیزات پروژه STARS-Me بود.
پروژه STARS-Me
پروژه STARTS-Me که مخفف عبارت Space Tethered Autonomous Robotic Satellite Mini Elevator (آسانسور فضایی با ماهواره‌های رباتی خودکار متصل به هم) توسط محققان دانشگاه شیزوکا در ژاپن ساخته شده است و ترکیبی از دو ماهواره کوچک ده سانتی‌متری مکعبی شکل است که به وسیله یک کابل ده متری به هم متصل هستند و یک ربات کوچک نیز نقش یک خودرو را در این آسانسور بازی خواهد کرد.
این ربات کوچک ابعادی برابر با سه در شش سانتی متر دارد که می‌تواند با موتور خود روی کابل اتصالی دو ماهواره حرکت کند. وقتی دو ماهواره در فضا معلق هستند این ربات کوچک می‌تواند روی کابل، بالا و پایین برود.
پیش از این نیز پروژه‌های مشابهی در این مورد انجام گرفته بود و ماهواره‌هایی که با کابل به هم متصل شده بودند به فضا ارسال شدند اما پروژه STARS-Me اولین پروژه‌ای است که حرکت روی کابل‌های اتصالی را آزمایش می‌کند.
اگر نمونه اصلی این پروژه در اندازه‌هایی واقعی ساخته شود می‌تواند مسیر ارتباطی بین زمین و ایستگاه‌های فضایی باشد و از این طریق بتوان فضانوردان و لوازم مورد نیاز ایستگاه‌ها را به فضا ارسال کرد.
واضح است که آسانسور فضایی بسیار سریع‌تر و کم هزینه‌تر از پرتاب موشک است و دانشمندان از اواخر قرن نوزدهم رویای چنین پیشرفتی را در سر داشته‌اند اما محدودیت‌های تکنولوژی، مانع از تحقق بخشیدن به این رویا بوده است.
تحقق یک رویا
حال به نظر می‌رسد که محدودیت‌های تکنولوژیکی در حال از میان رفتن هستند و محققان ژاپنی از شرکت اوبایاشی امیدوار هستند که تا سال ۲۰۵۰ بتوانند نسخه واقعی این آسانسور فضایی را بسازند. این آسانسور فضایی ارتفاعی برابر ۹۶ هزار کیلومتر خواهد داشت و از لوله‌های کربنی ساخته خواهد شد که از یک سو به مرکزی در زمین روی اقیانوس بطور شناور متصل خواهند شد و از سوی دیگر به ایستگاه فضایی خواهند رسید.
محققان ژاپنی معتقدند اگرچه هنوز سطح پیشرفت تکنولوژی با تحقق این ایده فاصله دارد اما برنامه آن‌ها واقع بینانه است و اگر پروژه STARTS-Me موفقیت آمیز باشد می‌توان آن را گامی هر چند کوچک برای تحقق این رویای دست نیافتنی دانست.
پیشنهاد مطالعه: مطلب خودرو برقی خورشیدی اپرتا را در مجله دلتا بخوانید.
