آیا خورشید دوم منظومه شمسی را می شناسید؟

سیاره "زهره" شاید یک سیاره‌ سمی و داغ باشد اما شواهد جدید نشان می‌دهد که این سیاره بیش از آنچه تصور می‌کردیم به زمین شباهت دارد.

زمین و زهره تا اندازه‌ای شباهت دارند و در کنار یکدیگر قرار دارند. هر دوی این سیاره‌ها از مواد ستاره‌ای یکسانی تشکیل شده‌اند اما زمین تبدیل به مکانی سرسبز شد در حالی که سیاره زهره یک سیاره‌ داغ و جهنمی ماند. اما علت چیست؟ با مجله دلتا همراه باشید تا از پاسخ این سوال مطلع شوید.

برای پاسخ به این سوال همه‌ ویژگی‌های زهره باید مورد بررسی قرار بگیرد. این ویژگی‌ها شامل نحوه‌ دگرگونی آن در گذر زمان است.

کمپی‌ها

زمین صفحاتی ساختمانی (تکتونیک) دارد که در حرکتند و باعث تشکیل کوه‌ها و اقیانوس‌های وسیع می‌شوند. زهره این صفحات را ندارد. اما طبق مطالعات انجام شده، به نظر می‌رسد بخش‌هایی از سطح سیاره زهره از بلوک‌‌هایی تشکیل شده است که حرکت می‌کنند و محیط اطراف‌شان را تغییر می‌دهند.

این صفحات که نازک و صاف هستند، کمپی (campi) نام دارند. کمپی‌ها می‌توانند به اندازه‌ ایرلند کوچک باشند یا وسعتی به اندازه‌ آلاسکا داشته باشند.

در اوایل دهه‌ ۱۹۹۰ از رادارهایی برای گذر از جو سیاره زهره و مشاهده‌ سطح آن استفاده شد. دانشمندان با نگاهی دوباره به این نقشه‌ها توانستند ۵۸ کمپی کشف کنند. این کمپی‌ها در کنار کوه‌ها و حفره‌های کوچک قرار دارند، اما این کوه‌ها و شیارها چگونه شکل گرفته‌اند؟

به گفته‌ دانشمندان برای این سوال تنها یک توضیح منطقی وجود دارد. کمپی‌ها توسط مواد مذاب زیر سطح خود جابه‌جا می‌شوند و به سمت زمین‌های ثابت حرکت کرده و باعث فشرده شدن آن‌‌ها و تشکیل کوه‌ها می‌شوند. هنگامی که کمپی‌ها دور می‌شوند باعث باز شدن سطح زمین و ایجاد شیارهایی می‌شود.

ماموریت‌ جدید ناسا و اروپا

گدازه‌ای که کمپی‌ها را حرکت می‌دهد، جوان‌ترین زمین‌های این سیاره‌ را به‌ وجود می‌آورد. این بدان معناست که این اتفاقات به تازگی در منظومه‌ شمسی رخ داده است. اما آیا حرکت این صفحات بطور متوالی ادامه دارد؟ جواب به احتمال زیاد بله است و به دنبال آن می‌توان گفت سیاره‌ زهره از نظر زمین‌شناسی فعال است. قطعیت این جواب تا ماه‌های آینده توسط فضانوردان ناسا مشخص می‌شود.

یکی از دانشمندان دانشگاه ایالتی آریزونا می‌گوید: در جهان تعداد بی‌شماری سیاره هم‌اندازه‌ زمین و زهره وجود دارد و فعالیت‌های صفحات آن‌ها سرنوشت‌ آن‌ها را مشخص می‌کند. ما نمی‌توانیم سیارات سنگی منظومه‌ شمسی و فراتر از آن را درک کنیم تا زمانی که به درک درستی از سیاره‌ همسایه خود نرسیم.

پیشنهاد مطالعه:مطلب کهکشان‌هایی که “دزدی” می‌کنند! را بخوانید.

جلبک خلیج فارس معجزه کرم های ضد آفتاب

پژوهشگران دانشگاه هرمزگان با ساخت یک کرم حاوی عصاره نوعی جلبک قهوه‌ای، توانایی محافظت نوری یا SPF آن را مورد بررسی قرار دادند.

قرار گرفتن در معرض بیش از حد تابش خورشید، به ویژه اشعه ماورای بنفش موج میانی (UV-B) اصلی‌ترین علت سرکوب سیستم ایمنی، پیری زودرس، ملانوما و تومورهای خوش‌خیم و بدخیم پوست است. به همین دلیل یافتن راه‌هایی برای پیشگیری از این آسیب‌ها ضروری است. با مجله دلتا همراه باشید تا با جلبک قهوه‌ای مواد تشکیل دهنده جدید‌ترین کرم ضد آفتاب آشنا شوید.

 کرم‌های ضدآفتاب و استفاده خوراکی یا موضعی آنتی‌اکسیدان‌ها، از راه‌های کاهش بیماری‌های پوستی است.

جلبک قهوه‌ای «پادینا»

در ایران گونه‌های مختلف جلبک وجود دارد. خلیج فارس به دلیل دما و شوری بالا، یکی از زیستگاه‌های منحصر به فرد از لحاظ تنوع ماکرو جلبک‌ها است.

یکی از این جلبک‌ها، جلبک قهوه‌ای «پادینا» است که در ناحیه جزر و مدی رشد می‌کند. محققان با انجام مطالعه‌ روی این جلبک قهوه‌ای و بررسی فعالیت زیستی آن به ماده فلوروتان رسیدند. سپس از آن‌ کرمی برای ایجاد حفاظت نوری تهیه کردند.

فلوروتانن از متابولیت‌‌های ثانویه‌ای است و در دیواره سلولی جلبک‌های دریایی وجود دارد. و می‌تواند به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل کند. این متابولیت‌ها همچنین می‌توانند فعالیت ضد باکتری، ضد دیابت، ضد ویروسی، ضد سرطانی و ضد آلرژی نشان دهند.

برای انجام این مطالعه در پاییز ۱۳۹۸ ماکروجلبک پادینا از امتداد خط ساحلی جزیره قشم جمع‌آوری شد. پژوهشگران پس از شستشو و خشک کردن جلبک‌ها، اقدام به عصاره‌گیری از آن کردند. پس از اندازه‌گیری فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضد باکتریایی عصاره جلبک پادینا، از این عصاره یک کرم ساخته شد. سپس میزان SPF یا حفاظت نوری آن اندازه‌گیری شد.

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که عصاره اتیل استاتی دارای میزان فلوروتانن بیشتری نسبت به عصاره آبی است. میزان این ترکیب در عصاره آبی بسیار ناچیز و قابل چشم‌پوشی است.

میزان اتیل استاتی در جلبک قهوه‌ای

در این پژوهش فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضد باکتریایی عصاره اتیل استاتی این جلبک تایید شد. بررسی میزان SPF کرم ساخته‌ شده از عصاره اتیل‌استاتی فلورتانن حاصل از جلبک قهوه‌ای پادینا نشان داد، این فرمولاسیون مطابق طبقه‌بندی اروپایی و استاندارد سازمان غذا و داروی آمریکا در طبقه محافظت نوری بالا قرار می‌گیرد.

نتایج بدست آمده حاکی از این است که می‌توان ماکروجلبک پادینا را به عنوان یک ماکروجلبک قهوه‌ای غنی از فلوروتانن معرفی کرد. این ماده دارای فعالیت‌های زیستی مانند مهار رادیکال آزاد، ضد باکتریایی و محافظت در مقابل اشعه ماورای بنفش است.

به گفته پژوهشگران، می‌توان از این ماکروجلبک به عنوان یک فیلتر زیستی در فرمولاسیون کرم‌ها از جمله کرم ضد آفتاب استفاده کرد.

یافته‌های این مطالعه، به صورت مقاله علمی با عنوان نقش فلورتانن مشتق‌شده از جلبک قهوه‌ای پادینا به عنوان عامل محافظت‌کننده در برابر اشعه ماورای بنفش و استرس اکسیداتیو در مجله طب دریا، منتشر شده است.

پیشنهاد مطالعه: مطلب ۶ نکته مهم درباره استفاده از ضد آفتاب را مطالعه کنید.

از بارش عجیب قورباغه تا طوفان ترسناک حشرات

هوا‌شناسی علم جالبی است؛ اما جالب‌تر از آن، پدیده‌های آب و هوایی نامتعارف و شگفت‌آوری هستند که در جهان اتفاق می‌افتند.

از آن‌ جایی که پیش‌بینی آب و هوا به طور دقیق امکان‌پذیر نیست، بسیاری از نوسانات ممکن است در یک آن رخ دهد. اما بعضی اوقات حالت‌های خاصی رخ می‌دهد که نادر هستند و دیدن آن‌ها واقعا خوش شانسی می‌خواهد. در این مطلب از مجله دلتا با چند پدیده عجیب آب و هوایی آشنا خواهیم شد که کمتر از آن‌ها حرفی به میان آمده است.

۱. بارش قورباغه 

اگرچه این پدیده عجیب آب و هوایی بسیار نادر می‌باشد، اما حقیقت این است که در مواردی مشاهده شده که به جای قطرات باران، از آسمان، حیوان باریده است.

بارش باران‌های غیرآبی، در طول تاریخ، از دیرباز تا زمان معاصر وجود داشته است. متخصصین علم هوا‌شناسی‌، تئوری‌هایی همچون انتقال ماهی و قورباغه توسط گردباد در مسافت طولانی و رهاسازی آن در هوا برای توجیه این پدیده ارائه داده‌اند. اما هنوز کسی نتوانسته با اطمینان در مورد این پدیده، سخنی بگوید.

۲. باران ژله

در سال ۱۹۹۴ طوفانی شهر واشنگتن را درنوردید و بجای باران معمولی، طوفان با باران ژله‌های شفاف همراه بود. این پدیده مردم را به وحشت انداخت، به ویژه پس از تحلیل یکی از این قطعه‌‌ها که نشان می‌‌داد ژله‌ها پر از سلول هستند. یک نظریه که در آن زمان محبوبیت پیدا کرد. این بود که این پدیده عجیب آب و هوایی از طوفانی تشکیل شده است که بخش‌هایی از اعضاء بدن عروس دریایی را حمل می‌کند.

۳. آتش سنت المو 

این پدیده‌ آب و هوایی، پلاسما (گاز یونیزه شده)‌ درخشانی است که در هنگام طوفان، در جا‌هایی که دارای بار الکتریکی هستند، بر روی اجسامی همچون دکل کشتی‌ها و میله‌‌های برق‌گیر، همچون آتش به نظر می‌رسد. نام این پدیده، از سنت المو، به معنی ملوانان گرفته شده است.

۴. ابر‌های ماماتوس 

اگر طبقات هوای میانی، مرطوب و طبقات پایینی آن خشک باشند، بر اثر جابجایی سریع آن‌ها و ترکیب شدنشان با تراکم آب‌های موجود در جو، ابرهای شگفت انگیز ماماتوس شکل می‌گیرند. به عبارتی دیگر، «درجه حرارت» و «رطوبت» از عوامل اصلی شکل‌گیری این ابرها هستند. این ابرها معمولا از یخ تشکیل شده‌اند و گاهی می‌توانند ترکیبی از یخ و آب مایع هم باشند.
گفتنی است، ماندگاری ماماتوس‌ها از ده تا پانزده دقیقه در آسمان است.

۵. رنگین‌کمان شعله‌ور

رنگین‌کمان شعله‌ور، پدیده عجیب آب و هوایی است که علت آن، عبور نور آفتاب، از میان ابر‌های سیروس با حجم زیادی از بلور‌های یخی در ارتفاع زیاد است.

۶. طوفان حشرات

یکی از بد‌ترین کابوس‌هایی که ممکن است تصور کنید! طوفان حشرات که معروف به بوگنادو است. این پدیده، طوفانی عظیم در هوا است که از حشرات کوچک تشکیل شده و با سرعت خطرناکی حرکت می‌کند. اما آسیب دائمی نخواهد داشت.

این پدیده یکی از پدیده های ترسناک و ناشی از عملکرد نقاط داغ روی زمین است که هوا را بصورت مارپیچی به سوی بالا سوق می‌دهد و حشرات و موجودات زنده را با خود حمل می‌کند.

پیشنهاد مطالعه: مطلب تاثیر آب و هوا در اخلاق و احساسات ما را بخوانید.

ارتباط عجیب حیوانات با زمین لرزه

به نظر می‌رسد حیوانات مکانیسم‌هایی دارند که می‌توانند زلزله را پیش از وقوع احساس کنند. گویا در این مورد هم حیوانات باید به کمک انسان‌ها بیایند.

مطالعات نشان داده است که جانوران می‌توانند وقوع زمین لرزه را دقایقی قبل از آن حس کنند. با مجله دلتا همراه باشید تا در رابطه با این قابلیت پیش بینی حیوانات بیشتر بدانید.

بر اساس تحقیقات زمین شناسی، از هر زمین لرزه دو نوع موج متفاوت ساطع می‌شود. یکی از این امواج، امواج بزرگ S نامیده می‌شوند. امواج دیگر که بسیار کوچک‌تر بوده و امواج P نام دارند و کمی قبل از رسیدن امواج S، خود را نشان می‌دهند. جانوران، برخلاف انسان‌ها می‌توانند امواج P را حس کنند.

میدان مغناطیسی زمین و درک جانوران

یکی از علائم وقوع زلزله، تغییرات میدان مغناطیسی زمین است. این مسئله بسیار اتفاق افتاده است که از ماه‌ها قبل از وقوع زلزله، در شعاع چندصد کیلومتری از کانون آن، گزارش‌هایی مبنی بر تغییرات میدان مغناطیسی ثبت شده است.

 مطالعات زیادی در رابطه با قابلیت پیش‌بینی حیوانات از میدان مغناطیسی زمین صورت گرفته است و این قابلیت در جانوران اثبات شده است.

بنابراین دور از ذهن نیست که جانوران با درک ناهنجاری‌های میدان مغناطیسی زمین، زلزله را پیش از وقوع آن احساس کنند. یکی از نشانه‌های دیگر بروز زلزله، تغییرات بار‌های الکتریکی در اتمسفر است. هنگامی که سنگ‌ها، در مراحل انتهایی وقوع زلزله تحت فشار شدید قرار می‌گیرند یون‌های مثبت زیادی تولید می‌شود.

وجود این یون‌های مثبت، منجر به بروز «سندرم سروتونین» در جانداران می‌شود. سروتونین، هورمونی است که خلق و خو را تحت کنترل خود دارد و تغییرات آن منجر به بروز بی قراری و ناهنجاری‌های رفتاری می‌شود.

به نظر می‌رسد، حیوانات نسبت به تغییر سطح این هورمون حساس‌ترند و سعی می‌کنند از محل تجمع یون‌های مثبت دور شوند.

رفتار عجیب حیوانات

اگر حیوانات خانگی شما ناگهان ترسیدند و با رفتار عجیب به سمت ارتفاعات فرار کردند، حتما به دنبال آن‌ها بروید. زیرا در حدود ۵ ثانیه آینده همه چیز در اطراف شما به لرزه درخواهد آمد. اما قابلیت پیش بینی حیوانات روزها یا حتی هفته‌ها قبل از وقوع زمین لرزه، موضوعی گیج کننده است.

موش‌های فراری

از جمله حساس‌ترین جانوران به علائم زمین لرزه می‌توان جوندگان و بطور خاص موش‌ها را نام برد. آن‌ها در زمره نخستین گروه جانورانی هستند که زلزله را پیش‌بینی می‌کنند. آن‌ها در دسته‌‌های بزرگ از لانه‌های زیرزمینی‌شان خارج می‌شوند و خودشان را از خطر زلزله می‌رهانند.

مورچه‌های سرگردان

دانشمندانی هستند که رفتار کلونی مورچه‌ها را در رابطه با زمین لرزه مورد بررسی قرار داده‌اند. آن‌ها متوجه شدند در اثر جنب و جوش شدید مورچه ها پیش از وقوع زمین لرزه، دمای لانه به شدت بالا می‌رود. مورچه‌هایی که در حال حرکت به سمت لانه بوده‌اند به عمد تغییر مسیر می‌دهند و کلونی مورچه‌ها دچار هرج و مرج شدیدی می‌شود.

دلفین‌ها

دلفین‌ها زودتر از حیوانات دیگر متوجه وقوع زلزله می‌شوند. دلیل آن این است که، آن‌ها در آب زندگی می‌کنند. از آنجایی که جرم حجمی آب بیشتر از هوا است، این حیوانات زودتر متوجه صداها می‌شوند.

پیشنهاد مطالعه: مطلب کشف سیستم پیش‌بینی زلزله را مطالعه کنید.

مقابله با ویروس ها با نانوذراتی شبیه ذرت بو داده

پژوهشگران کره جنوبی در بررسی جدید خود، نانوذراتی با ساختاری شبیه به ذرت بو داده ابداع کرده‌اند، که می‌توانند به مقابله با ذرات ویروسی کمک کنند.

بیماری‌های تنفسی ویروسی به سادگی قابل انتقال هستند. این بیماری‌ها می‌توانند به سرعت در سراسر کره زمین پخش شوند و آسیب‌های قابل توجهی را به همراه داشته باشند. دانشمندان پیوسته به دنبال راهی برای بهبود این بیماری‌های تنفسی هستند. با مجله دلتا همراه باشید تا با یکی از جدید‌ترین کشفیات دانشمندان آشنا شوید.

بیماری‌ همه‌گیر کووید-۱۹، گواهی برای همین موضوع است. در گذشته نیز ویروس‌های دیگری به شیوع بیماری‌های تنفسی منجر شده‌اند. برای نمونه، یک نوع فرعی از ویروس آنفلوانزا موسوم به ویروس آنفلوانزای A، عامل ابتلا به آنفلوانزای اسپانیایی و آنفلوانزای خوکی بود.

بنابراین برای پیشگیری از بروز بحران‌های بیماری‌های تنفسی ویروسی باید ویروس‌ها به موقع شناسایی شوند. این همان چیزی است که پژوهشگران کره‌ جنوبی سعی داشته‌اند تا در بررسی جدید خود به آن برسند.

روش واکنش زنجیره‌ای پلیمراز

چندین دهه است که سنجش‌‌های مبتنی بر واکنش زنجیره‌ای پلیمراز، به استاندارد طلایی، تشخیص بیماری‌های تنفسی ویروسی بخصوص ویروس‌های آنفلوانزا تبدیل شده‌اند. اگرچه این سنجش‌ها بسیار حساس هستند اما به هزینه زیاد و پروتکل‌های پیچیده‌ای نیاز دارند.

در این روش، ذرات ویروسی به مولکول‌های مورد نظر متصل می‌شوند. این اتصال به عنوان تغییری در شدت سیگنال تشخیص داده می‌شود. سپس با افزایش بار ویروسی بخاطر تغییر در رسوب‌ها،  عملکرد ویروس‌ها کاهش می‌یابد. اما یکی از مشکلات عمده در این گونه سنجش‌ها، تکرارپذیری ضعیف سیگنال‌ها است.

نانو ذرات شبیه به ذرت بو داده

پژوهشگران این پروژه می‌گویند: بیماری عفونی ناشی از آنفلوانزای تنفسی، سارس، مرس و کروناویروس می‌توانند بصورت دوره‌ای گسترش یابند. روش ما می‌تواند یک پلتفرم تشخیصی جدید را برای شناسایی بیماری‌های تنفسی ویروسی در آینده فراهم کند.

پژوهشگران در طراحی جدید خود، دو لایه از ذرات طلا را روی یک لایه پلیمری قرار دادند. آن‌ها را با استفاده از ترکیب موسوم به PFDT از هم جدا کردند. تفاوت انرژی میان PFDT و لایه طلا، به انتشار یون‌های طلا روی سطح و تشکیل نانوذراتی منجر شد. این پدیده مانند ذرت بوداده است و با فاصله‌ ظاهر می‌شود. این چیدمان، شدت سیگنال تولید شده را تقویت می‌کند.

پژوهشگران، عملکرد این سنجش را با استفاده از غلظت‌های گوناگون ویروس H۱N۱ ارزیابی کردند. آنها توانستند بارهای گوناگون ویروسی را تنها در ۲۰ دقیقه شناسایی کنند.

به علاوه، این سیستم می‌تواند رشته‌‌های گوناگون بیماری‌های تنفسی ویروسی بخصوص آنفولانزا را به صورت دقیق طبقه‌بندی کند. سپس به شناسایی ویروس H۱N۱ بپردازد. این روش، تکرارپذیری بسیار بالایی نیز دارد.

پروفسور ارشد این پروژه تاکید دارد که این سیستم سنجش، امکان تجزیه و تحلیل فوق‌العاده حساس و قابل اطمینان ویروس آنفلوانزا را فراهم می‌کند. چنین روشی، امکان بررسی در مراحل ابتدایی را فراهم می‌سازد و آغاز درمان ضد ویروسی را سهولت می‌بخشد.

این گروه پژوهشی باور دارد که روزی می‌توان از یافته‌های این پژوهش برای مقابله با همه‌گیری کنونی نیز استفاده کرد.

پیشنهاد مطالعه: درباره ضرورت ماسک مطلب کرونا و آنفولانزا چه تفاوت هایی دارند؟ را مطالعه کنید.