همه میدانیم که جانوران کارهایی را به صورت منظم و مرتب انجام میدهند و این کارها بهصورت عادت درآمده که گاهی مادرزادی و گاهی اکتسابی هستند. البته باید اعتراف کرد که ما هنوز چیزهای زیادی را در مورد جانوران نمیدانیم که سالها و شاید قرنها طول بکشد که جوابی برای این رفتارهای عجیب و غریب حیوانات پیدا کنیم. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره مسیریابی کوسه در اقیانوس بخوانید.
چیزهای زیادی در مورد کوسهها وجود دارد که ما نمیدانیم، برای مثال ما دقیقا نمیدانیم که این جانوران دریایی چگونه علیرغم تاریک بودن اقیانوسها، خالی بودن و فضای آبی آنها مسیر خود را پیدا میکنند.
در واقع کوسهها بدون اینکه تلاش زیادی داشته باشند هر کجا که بخواهند میروند و بعضی مواقع این سفر هزاران مایل را در بر میگیرد بدون این که کوسهها گم شوند.
هنوز محققان نتوانستهاند دریابند که مسیریابی کوسه در اقیانوسها چگونه است. محققان کالیفرنیایی بر این باورند که کوسهها با استفاده از حس بویاییشان مسیریابی میکنند.
در این مطالعات گروهی، کوسهها به محلی در ۱۰ کیلومتری محل زندگی خود برده شدند و سپس توپهایی پر شده از پارچه کتان در بینی آنها قرار داده شد و در کمال ناباوری دیده شده که کوسهها در مسیر مخالف محل زندگی خود به حرکت درآمدند. کوسههایی که در بینی آنها چیزی قرار داده نشده بود خیلی سریع مسیر درست را در پیش گرفته و به کمینگاههای خود بازگشتند اما دیگر کوسهها کاملا بیهدف و خیلی آرام و کند حرکت کرده و به هر طرف سرک میکشیدند. این موضوع نشان میدهد که کوسهها بو میکشند و به این ترتیب مسیریابی کوسهها امکانپذیر است. بر اساس مطالعات انجام گرفته، هر چه به خشکی نزدیکتر شویم مولکولهای شیمیایی بیشتری وجود دارد و کوسهها این موضوع را حس کرده و هر جا که بخواهند میروند.
پیشنهاد مطالعه: مطلب در این قبیله از جمجمه انسان لیوان میسازند! را بخوانید.
اگر حال و حوصله خواندن چند شعر زیبا با مفاهیم عاشقانه، زندگی، مسائل اجتماعی، طبیعت، دوستی و مانند آن را دارید، در این نوشتار سعی کردهایم، برخی از زیباترین اشعار معاصران ایران را گردآوری کنیم و یک شب شعر زیبای مجازی داشته باشیم. با مجله دلتا همراه باشید.
سهراب سپهری یکی از شاعران ایرانی است که به سبک شعر نو، شعر میسرود و مجموعه آثار او را در کتابهای هشت کتاب، زندگی خوابها، هنوز در سفرم و … خواهید یافت. در اشعار او توجه به عرفان، فلسفه شرق، طبیعتدوستی، سادگی و صمیمیت به چشم میخورد و غالبا نقدهای مختلفی بر اشعارش از گذشته تا به امروز وارد میشود. در اینجا سعی کردهایم گزیدههایی از اشعارش در مجموعه هشت کتاب را روایت کنیم:
چه خوب یادم هست
عبارتی که به ییلاق ذهن وارد شد:
وسیع باش و تنها و سر به زیر و سخت
من به مهمانی دنیا رفتم:
من به دشت اندوه،
من به باغ عرفان،
من به ایوان چراغانی دانش رفتم
رفتم از پله مذهب بالا
تا ته کوچه شک،
تا هوای خنک استغنا
تا شب خیس محبت رفتم.
احمد شاملو، یکی دیگر از شاعران محبوب و بسیار تاثیرگذار معاصر است که بنیانگذار نوعی شعر به نام شعر سپید است و یکی از کارهای مهم او تحقیقات وسیعی است که در باب فرهنگ عامه انجام داده و آنها را در کتاب «کوچه» جمعآوری کرده است.
یکی از نقدهایی که به مجموعه اشعار شاملو میشود را در ادامه میخوانیم: «شعر وی سرگذشت مهر و کین، یاس و امید، عشق و نفرت، غم و شادی، درد و دریغ و حمله و گریز است. اما محور تمام این عواطف اجتماع است و مردمش». در ادامه یکی از اشعار زیبای شاملو را میخوانیم:
زیباترین حرفت را بگو
شکنجه پنهان سکوتت را آشکاره کن
و هراس مدار از آنکه بگویند
ترانهای بیهوده میخوانید
چراکه ترانه ما
ترانه بیهودگی نیست
چرا که عشق
حرفی بیهوده نیست
حتی بگذار آفتاب نیز برنیاید
به خاطر فردای ما اگر
بر ماش منتی است
چرا که عشق خود فرداست
خود همیشه است.
هوشنگ ابتهاج که با تخلص ه. ا. سایه نیز شناخته میشود، به اعتقاد بسیاری از دوستداران او، بهترین غزلسرا پس از حافظ است. او غزلهایی با مضامین گیرا را با زبانی روان، تشبیهات خوشترکیب و هماهنگ خلق کرده و برجستهترین غزلهایش را در اشعار دوزخ روح، گریه لیلی و چشمی کنار پنجره انتظار خواهید یافت.
برخی از کتاب های هوشنگ ابتهاج شامل حافظ به سعی سایه، سیاه مشق، تاسیان و راهی و آهی است. البته او شعرهایی با مضامین اجتماعی نیز دارد که بیشتر با سبک نو سروده شدهاند. در ادامه برخی از اشعار زیبای ابتهاج را با هم میخوانیم:
زمانه قرعه نو میزند به نام شما
خوشا شما که جهان میرود به کام شما
درین هوا چه نفسها پر آتش است و خوش است
که بوی عود دل ماست در مشام شما
زمان به دست شما میدهد زمام مراد
از آن که هست به دست خرد زمام شما
به شعر سایه در آن بزمگاه آزادی
طرب کنید که پرنوش باد جام شما
فروغ فرخزاد، یکی از شاعران نامدار و محبوب ایرانی است که شعرهای نیمایی او (که درباره این سبک و ویژگیهایش میتوانید در این مطلب بیشتر بخوانید) در پنج دفتر شعر به نامهای اسیر، دیوار، عصیان، تولدی دیگر و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد منتشر شده است.
او یکی از شاعران نوگرا و بسیار بحث برانگیز بود که برای اولین بار نگاه زنان و مشکلات آنها را در قالب شعری مطرح کرد. او علاوه بر شعر، با همکاری ابراهیم گلستان، به فیلمسازی و بازی تئاتر نیز مشغول بود و در سن ۳۲ سالگی بر اثر تصادف اتومبیل جان خود را از دست داد. برخی از اشعار زیبای او را در ادامه با همدیگر میخوانیم:
ای ستارهها که بر فراز آسمان
با نگاه خود اشارهگر نشستهاید
ای ستارهها که از ورای ابرها
برجهان نظارهگر نشستهاید
آری این منم که در دل سکوت شب
نامههای عاشقانه پاره میکنم
ای ستارهها اگر به من مدد کنید
دامن از غمش پر از ستاره میکنم
با دلی که بویی از وفا نبرده است
جور بیکرانه و بهانه خوشتر است
در کنار این مصاحبان خودپسند
ناز و عشوههای زیرکانه خوشتر است
ای ستارهها ستارهها ستارهها
پس دیار عاشقان جاودان کجاست؟
سیمین بهبهانی که به نیمای غزل نیز معروف است در طول زندگی خود بیش از ۶۰۰ غزل را در ۲۰ مجموعه کتاب، به چاپ رساند و اشعار او با مضامین عشق به وطن، آزادی بیان، حقوق برابر برای زنان، زلزله و جنگ است و همه این اشعار نشان میدهد که او تا چه اندازه به مسائل اجتماعی اهمیت میداده است. در ادامه برخی از اشعار زیبای او را با هم میخوانیم:
رفت آن سوار کولی، با خود تو را نبرده
شب مانده است و با شب، تاریکی فشرده
کولی کنار آتش، رقص شبانهات کو؟
شادی چرا رمیده؟ آتش چرا فسرده؟
خاموش مانده اینک، خاموش تا همیشه
چشم سیاه چادر با این چراغ مرده
رفت آنکه پیش پایش دریا ستاره کردی
چشمان مهربانش یک قطره ناسترده
سودای همرهی را گیسو به باد دادی
رفت آن سوار با خود، یک تار مو نبرده
باورتان میشود که قبیله آدمخوارها هنوز هم وجود داشته باشد. قبایلی که افراد آن هنوز با شکار انسانهای دیگر روزگار میگذرانند. آدمهایی که هنوز نمیدانند در چه قرنی زندگی میکنند و دنیا چقدر تغییر کرده است. اگر باورتان نمیشود بد نیست بدانید مردمان قبیله «کرووای» که در نقاط دور از دسترس جنگلهای پاپوآ در اندونزی زندگی میکنند، هنوز هم مانند انسانهای اولیه آدمخوار هستند. با مجله دلتا همراه باشید تا بیشتر با قبیله کرووای آشنا شوید.
با شرایط خاص این منطقه، میتوان گفت که محل زندگی این قبیله قلمروی مجزا از دنیای امروز است. آنها ماهرترین شکارچیان تاریخ هستند که کمتر انسان یا حیوانی توانسته از دستشان جان سالم به در ببرد.
آنها در ماهیگیری نیز تبحر خاصی دارند. ادعا میشود که کرووای تنها قبیله آدمخوار بازمانده از قرون گذشته است که مردمانش همچنان به رسم پیشینیان خود به زندگی ادامه میدهند. آنها هنوز هم در جنگها و برای دفاع از خود از تیر و کمان استفاده میکنند.
این در حالی است که حتی در شهرهای نزدیک به محل زندگی این قبیله، از سال ۱۹۶۴ تا به حال دیگر از تیر و کمان، تنها بهعنوان یک وسیله ورزشی استفاده شده است.
اولین ارتباط مردمان این قبیله با انسانهایی غیر از اعضای قبیله خودشان، در اوایل سالهای ۱۹۷۰ صورت گرفت.
یک محقق هلندی که به جنگلهای ناشناخته سفر میکرد تا با قبایلی که هنوز مانند انسانهای اولیه زندگی میکنند، ملاقات کند به محل زندگی اعضای این قبیله رفت و از آن زمان به بعد، مردمان این قبیله کم و بیش از دنیایی غیر از دنیای خود مطلع شدند.
در سال ۲۰۰۶ زمانی که خبرنگاران برنامه ۶۰ دقیقه، برای تهیه گزارش از این قبیله آدمخوار به این منطقه رفته بودند، ادعا کردند که با چشم خود آدمخوار بودن آنها را دیدهاند.
نحوه زندگی افراد قبیله کرووای بهطور کلی عجیب و غیرعادی است، خانههای آنها بر فراز درختان در ارتفاعی حدودا ۳۰ تا ۳۵ متری از سطح زمین قرار دارد، البته طبق تحقیقات صورت گرفته، مشخص شده است که چون میزان بارندگی در این منطقه بسیار زیاد است و هر لحظه امکان وقوع سیل وجوددارد، آنها خانههای خود را بر بالای درختان بنا میکنند تا بتوانند از سیل و همچنین گزیدگی حشرات کشنده و حمله قبایل دیگر در امان بمانند.
البته خانههای امروزی آنها در ارتفاع کمتر و در حدود ۸ تا ۱۲ متر بالاتر از سطح زمین ساخته میشوند. این خانهها آنقدر مقاوم ساخته میشوند که گنجایش و تحمل وزن بیشتر از ۱۲ نفر را هم دارند زیرا افراد این قبیله بیشتر از خانوادههای پرجمعیت هستند.
مردم قبیله هرگز از سیمان و فلز برای ساخت خانههای خود استفاده نمیکنند چرا که کرووایها اعتقاد دارند این کار باعث از بین رفتن پاکی جنگل و رودخانه خواهد شد. به همین خاطر تمام خانههای خود را با چوب ساخته و با استفاده از برگ درختان ساگو پوشش میدهند.
آنها بیشتر اوقات، تنه درختان را تراشیده و از آنها بهعنوان پلکان استفاده میکنند. این خانهها برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ و توسط یکی از خبرنگاران بیبیسی کشف شد اما آنها از طریق هوایی از این منطقه فیلمبرداری کرده و هرگز جرات این را نداشتند که به این منطقه نزدیک شوند.
آدمخواری تا اوایل قرن ۱۹ بهطورکلی از بین رفته و حالا کرووای تنها قبیله در دنیاست که هنوز هم آدمخوار هستند. آنها اعتقاد زیادی به شیاطین و ارواح دارند، به همین خاطر اگر خانوادهای توسط خانوادهای دیگر آزار ببیند، میتوانند طبق آداب و رسوم قبیله، افراد خانواده مهاجم را کشته و حتی آنها را بخورند.
جادوگران قبیله به کسانی که بهخاطر کمبود امکانات و سختی زندگی در جنگل، دچار بیماریهای ناعلاج شدهاند، «خاخوا» میگویند و افراد قبیله معتقدند که آنها بر اثر جادوی سیاه به این روز افتادهاند و باید کشته شوند حتی اگر آن افراد از خانواده، دوستان یا بستگانشان باشند.
دلیل اصلی اینکه این افراد خاخوا نامیده میشوند، کمخونی بیش از حد افراد قبیله کرووای است. این کمخونی باعث میشود که حتی یک بیماری ساده، باعث تغییر رنگ پوست و تغییر چهره آنها شود. این موضوع باعث میشود تا افراد قبیله گمان کنند که آنها بهخاطر جادو به این صورت درآمدهاند. طبق افسانههای قبیله، گفته میشود که خاخواها کسانی هستند که وقتی افراد قبیله در خواب هستند، حمله کرده و آنها را میکشند.
کشتن بیماران یا همان خاخواها، آداب و رسوم خاصی دارد و افراد قبیله بر این عقیدهاند که برای از بین بردن روح شیطانی، تنها باید به قلب این افراد تیراندازی کرد.
قبیله کرووای حتی از اجساد دشمنان خود نیز نگذشته و جسد افرادی را که در جنگ کشته میشوند، بهعنوان غذا به خانههای خود میبرند.
در این قبیله از جمجمههای جنازههای قبلی استفاده میکنند تا از آنها بهعنوان لیوان استفاده کرده و در آن خون بریزند و نوش جان کنند.
واحد پول قبیله کرووای خوکها هستند. طبق محاسبه پول هر خوک ۳۵۰ هزار روپیه یعنی در حدود ۴۰ دلار قیمت دارد که آنها برای معاملات خود بهجای پول از خوکها استفاده میکنند زیرا پول هیچ کاربردی در این منطقه ندارد.
برای ازدواج نیز مردان کرووای دختر مورد نظر خود را از خانوادهاش خریداری کرده و بهجای آن چندین خوک به خانواده دختر پرداخت میکنند.
پیشنهاد مطالعه: مطلب دانستنی جالب از مغولستان، سرزمین چنگیز خان را بخوانید.
با شکلگیری نخستین فرم زبان در انسانهای اولیه تا عصر امروزی دست کم ۳۱۰۰۰ زبان مختلف در جهان ایجاد شده است، که به طبع بسیاری از آنها به فراموشی سپرده شدهاند یا تحت تاثیر عوامل مختلف جایگزین یک زبان قوی و پرکاربردتر شدند. در این مطلب با مجله دلتا همراه باشید تا به معرفی زبان های عجیب دنیا بپردازیم.
پیراها نام قبیلهای کوچک در آمازون است که ساکنین آن با یکی از ابتداییترین زبانهای ممکن با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. چرا که در زبان مورا پیراها که یکی از زبان های عجیب دنیا است نه رنگی وجود دارد، نه کلماتی که زمان گذشته و آینده را مشخص کند و از همه عجیبتر در این زبان هیچ عددی وجود ندارد!
مثلا اگر مادری صاحب ۶ فرزند باشد، نمیتواند بگوید چند فرزند دارد و از واژه «بسیار» استفاده میکند. اگر مردی به ماهیگیری برود و کمتر از ۳ ماهی صید کند از واژه «کم» استفاده میکند. همچنین دامداران تعداد حیوانات خود را نمیدانند، سن برای آنها تعریف نشده است و هیچ تعریفی از ریاضیات از دید آنها وجود ندارد. زبان مورا پیراها به استناد از تحقیقات دانشگاه MIT آمریکا تنها زبان زنده و بدون عدد در جهان است.
اگر فکر میکنید که زبان آلمانی یا چینی برای یادگیری دشوار است، نیمنگاهی به زبان یوپیک داشته باشید. در آن یک جمله طولانی را میتوان دریک کلمه خلاصه کرد.
مثلا به این کلمه که به زبان یوپیک نوشته شده است نگاهی بیندازید:
Tuntussuqatarniksaitengqiggtuq
اکنون به معنای این کلمه در زبان فارسی توجه کنید: «او هنوز نگفته بود که میخواست دوباره به شکار گوزن برود».
خب همانطور که مشاهده کردید، یادگیری این زبان به هیچ عنوان آسان نخواهد بود! زبان یوپیک در ساکنین آلاسکا و شرق روسیه استفاده میشود و گفته میشود حدود ۷۵ درصد از ساکنین این دو تسلط کامل به یوپیک دارند.
پانی یک زبان پلی سنتتیک (ترکیبی) است که سرخپوستهای آمریکایی با آن صحبت میکنند. چیزی که این زبان را منحصربهفرد و البته دشوار میکند، تعداد محدود واژگان آن است. بهطور دقیقتر زبان پانی تنها از ۸ واژه صدادار و ۹ واژه بیصدا تشکیل شدهاست که در مجموع این ۱۵ واژه باید تمامی نیازهای ارتباطی سرخپوستها را برطرف سازد. این بدان معناست که یک کلمه در زبان پانی میتواند بیش از ۱۰ واژه تکراری داشته باشد و حتی گاهی ۳۰ واژه تکراری در یک کلمه!
سنتینلس یا سنتینلی نام قبیلهای دورافتاده در خلیج بنگال است که ساکنین آن زبانی با همین نام دارند. کمی پیشتر گفته شد که یادگیری زبانهایی مانند پانی و کوشتی لی دشوار و سخت است. اما زبان سنتینلی مرزهای خود را از سخت بودن فراتر گذاشته و یادگیری آن به قیمت جان متقاضیان تمام خواهد شد!
چرا که سنتینلسها قوانین سختگیرانهای برای ورود اتباع خارجه به محل زندگی خود دارند و در صورت نزدیک شدن افراد خارجی با نیزه و تیرکمان به استقبال جان خود میروند و سنتینلس یکی از ده مکان ممنوعه در جهان محسوب میشود.
این قبلیه از بدو پیدایش به صورت منزوی باقی مانده و میتوان گفت از زمان تشکیل این قبیله که بیش از ۶۰.۰۰۰ سال میگذرد، شخصی سفر به خارج یا داخل این قبیله را تجربه نکرده است. اما پژوهشهای نه چندان دقیق تایید کرده است که زبان آنها به دلیل ایزوله بودن ساکنین، همانند زبان نخستین انسانهایی است که در عصر سنگ زندگی میکردند.
پیشنهاد مطالعه: مطلب اثر انگشتی که تبدیل به برج میشود را بخوانید.
طراحی ساختمانهای عجیب و غیر طبیعی گاهی برای جلب توجه، گاهی برای شهرت، گاهی از سر ایجاد تنوع و گاهی از جهت نمایش خلاقیت معماران سرشناس دنیا ساخته میشود. با مجله دلتا همراه باشید تا با ساخت برجی با طرح اثر انگشت حاکم دبی آشنا شوید.
دبی را باید شهری مملو از خاصترین سازههای دنیا دانست. خاص بودن این سازهها همیشه بهخاطر ارتفاع زیاد آنها نیست، بلکه برخی از آنها معماری متفاوتی دارند. بهعنوان نمونه میتوان به برج جمیره اشاره کرد که برجی با طرح اثر انگشت است. این برج اکنون در دست ساخت قرار دارد.
این برج ۵۵۰ متر ارتفاع داشته و از ساختمان تجارت جهانی در شهر نیویورک نیز بلندتر خواهد بود! برج جمیره در نزدیکی برج العرب و در منطقه الصفوخ ساخته میشود.
بر اساس نقشههای هوایی منتشر شده از این برج، اطراف آن سرتاسر مناطق مسکونی و تجاری هستند. اگر همه چیز طبق برنامهریزی پیش برود، فاز اول پروژه تا سال ۲۰۲۳ تکمیل خواهد شد.
بر اساس اعلام هلدینگ سازنده برج جمیره، طرح کلی آن از واحهها و تپههای بیابانی الهام گرفته شده است. با این حال، همچنان بارزترین ویژگیهای ظاهری آن را باید اثر انگشت شست حاکم دبی یعنی شیخ محمد بن رشید دانست.
علاوه بر ساخت چندین سالن آمفی تئاتر داخل برج، یک رستوران دارای چشمانداز ۳۶۰ درجهای به شهر دبی نیز در آن ساخته خواهد شد.
از نظر ساختار، یک سری ویژگیهای این برج شبیه برج خلیفه، بلندترین سازه کره زمین خواهد بود. بهعنوان نمونه قرار است سازه با صفحههای دیجیتالی پوشیده شود تا امکان روشن کردن کل آن وجود داشته باشد. بعد از تکمیل پروژه، برج جمیره تبدیل به یکی از ۱۳ برج برتر دنیا خواهد شد.
بد نیست بدانید این تنها پروژه عمرانی در دست احداث در شهر دبی نیست. یک پروژه به مراتب بزرگتر نیز در دست ساخت قرار دارد و بعد از تکمیل، برج خلیفه را به زیر خواهد کشید. برج کریک ۹۲۸ متر ارتفاع دارد و بعد از تکمیل، تبدیل به بلندترین سازه دنیا خواهد شد.
برج خلیفه از نظر ارتفاع، پشتسر آن قرار میگیرد. اطراف برج کریک نیز مجتمعهای مسکونی و تجاری متعددی ساخته خواهد شد.
پیشنهاد مطالعه: مطلب محل زندگی موجودات فضایی کجاست؟ را بخوانید.