مریخ چهارمین سیاره در سامانه خورشیدی است که در مداری طولانیتر از زمین و با سرعتی کمتر از زمین حرکت میکند. این سیاره نصف زمین قطر دارد. مساحت سطح آن برابر با مساحت خشکیهای روی زمین است. سیاره سرخ همانند زمین، یخهای قطبی، درههای عمیق، کوه، غبار، طوفان و فصل دارد. در این مطلب از مجله دلتا درباره حقایقی شگفت انگیز در خصوص مریخ صحبت خواهیم کرد.
اگر بشر روی مریخ پا بگذارد، احساس سبکی زیادی خواهد کرد. سیاره سرخ از زمین کوچکتر است. جاذبه سطحی کمتری نسبت به زمین، جایی که آن را خانه مینامیم دارد. شما روی سطح مریخ به میزان ۶۲٫۵ درصد جاذبه کمتری را نسبت به مقداری که در زمین به آن عادت دارید، تجربه خواهید کرد. بنابراین اگر شما روی زمین ۵۰ کیلوگرم وزن داشته باشید، روی مریخ فقط ۱۹ کیلوگرم وزن خواهید داشت.
کوه المپوس واقع در سیاره همسایه ما (مریخ) که از آتشفشانهای سپری نیز تشکیل شده، تقریبا ارتفاعی به انداره سه برابر کوه اورست دارد. این کوه نزدیک به ۲۲ کیلومتر ارتفاع و قطری در حدود ۶۰۰ کیلومتر دارد. این مساحت تقریبا به اندازه مساحت مرکزی فرانسه است. البته دانشمندان بر این عقیده اند که ممکن است این آتشفشان هنوز هم فعال باشد.
از آنجا که دیدن مریخ با چشم غیر مسلح برای هزاران سال امکان پذیر بوده، تقریبا ناممکن است که بگوییم چه کسی اولین کاشف مریخ بوده است.
در سال ۱۶۰۹ گالیلئو گالیله اخترشناس ایتالیایی مریخ را با یک تلسکوپ اولیه رویت کرد تا عنوان پدر مشاهدات نجومی را به خود اختصاص دهد. اخترشناس آلمانی کریستین هایگنز با استفاده از یک تلسکوپ پیشرفته در سال ۱۶۵۹ تصویری از مریخ را ترسیم کرد.
یک سال مریخی برابر ۶۸۷ روز زمینی است و هر روز آن ۴۰ دقیقه از روزهای زمینی بلندتر است.
در سال ۲۰۰۳، مریخ به نزدیکترین فاصله خود از زمین در ۶۰۰۰۰ سال اخیر رسید. این فاصله برابر ۵۵٫۷ میلیون کیلومتر بوده است. مطابق گزارش ناسا مریخ تا سال ۲۲۸۷ نیز به فاصله ای کمتر از این مقدار با زمین نخواهد رسید.
در سال ۲۰۱۴ مریخ نورد کنجکاوی، مقادیر اندکی از گاز متان در مریخ پیدا کرد. در همان روزها دانشمندان ناسا بیان کردند که: “این نمی تواند نشانی از حیات و یا حضور اتفاقی گاز متان در جو مریخ محسوب شود. اما میتواند به عنوان نشانههایی از حیات در گذشتههای بسیار دور این سیاره قلمداد گردد.”
پیشنهاد مطالعه: مطلب تاثیر تشعشعات موبایل روی سلامتی را بخوانید.
ستارهشناسان برای نخستین بار موفق شدند با استفاده از آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما در شیلی، کهکشان در حال مرگ را رصد کنند. فرآیندی که سرانجام برای کهکشان راه شیری هم رخ خواهد داد. با مجله دلتا همراه باشید.
یک کهکشان، شامل میلیاردها ستاره و منظومه است که توسط نیروی گرانش در کنار هم قرار گرفتهاند، اما حتی کهکشانها هم میمیرند. پس از آنکه تمام گاز و گردوغبار شکلدهنده ستارهها پایان مییابد و همه ستارههای آن بهطور کامل میسوزند، مرگ آن فرا میرسد. چیزی که برای کهکشان راه شیری هم روی خواهد داد.
ستارهشناسان تاکنون هرگز فرا رسیدن زمان مرگ یک کهکشان دوردست را رصد نکرده بودند. اما مشاهده اخیر توسط آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما (ALMA) برای نخستین بار تصویری از نزدیک بودن مرگ یک کهکشان عظیم را آشکار کرد. این یافتهها که طی مقالهای در نشریه Nature Astronomy منتشر شده، به درک منجمان از چگونگی تکامل کهکشانها در طول زمان تا هنگام مرگ کمک میکند.
دانشمندان به طور کاملا تصادفی روی این کهکشان در حال مرگ تمرکز کردند. آنها هنگامی که حدود ۱۰۰ کهکشان دوردست را رصد میکردند، متوجه چیزی غیرعادی درباره کهکشان ID2299 شدند. اگرچه مجموعه تلسکوپ آلما تنها برای چند دقیقه یک نگاه مختصر به کهکشان ID2299 داشت، اما پژوهشگران توانستند متوجه دنباله گازی خروجی از این کهکشان شوند.
هرچند پژوهشگران از علت اصلی مرگ این کهکشان مطمئن نیستند اما معتقدند که مرگ نابهنگام آن بر اثر برخورد دو کهکشانی بهوجود آمده که طی ادغام با یکدیگر ID2299 را تشکیل دادهاند. نشانه آشکار این موضوع «دم جزر و مدی» است. این دم یک جریان کشیده از ستارگان و گازهای کهکشانی است که پس از برخورد دو کهکشان به یکدیگر و تشکیل یک کهکشان ادغام شده، به بیرون گسترش مییابد.
یکی از مطالب جالب دانستنی درباره مرگ کهکشانها است. دانشمندان پیش از این بیان میکردند که دمهای جزر و مدی از فرآیندهای تشکیل ستاره و فعالیت سیاهچالهها در مرکز کهکشان ایجاد میشوند، اما مشاهدات اخیر از کهکشان ID2299 نشان میدهد که این دنبالههای گازی میتوانند نتیجه ادغام کهکشانی هم باشند.
پیشنهاد مطالعه: مطلب «کهکشان سیگار کجاست؟» را مطالعه کنید.