کهکشانی در حال مرگ!
ستاره‌شناسان برای نخستین بار موفق شدند با استفاده از آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما در شیلی، کهکشان در حال مرگ را رصد کنند. فرآیندی که سرانجام برای کهکشان راه شیری هم رخ خواهد داد. با مجله دلتا همراه باشید.
دانشمندان یک کهکشان در حال مرگ را رصد کردند!
یک کهکشان، شامل میلیاردها ستاره و منظومه است که توسط نیروی گرانش در کنار هم قرار گرفته‌اند، اما حتی کهکشان‌ها هم می‌میرند. پس از آن‌که تمام گاز و گردوغبار شکل‌دهنده ستاره‌ها پایان می‌یابد و همه ستاره‌های آن به‌طور کامل می‌سوزند، مرگ آن فرا می‌رسد. چیزی که برای کهکشان راه شیری هم روی خواهد داد.
ستاره‌شناسان تاکنون هرگز فرا رسیدن زمان مرگ یک کهکشان دوردست را رصد نکرده بودند. اما مشاهده اخیر توسط آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما (ALMA) برای نخستین بار تصویری از نزدیک بودن مرگ یک کهکشان عظیم را آشکار کرد. این یافته‌ها که طی مقاله‌ای در نشریه Nature Astronomy منتشر شده، به درک منجمان از چگونگی تکامل کهکشان‌ها در طول زمان تا هنگام مرگ کمک می‌کند.
دانشمندان به طور کاملا تصادفی روی این کهکشان در حال مرگ تمرکز کردند. آن‌ها هنگامی که حدود ۱۰۰ کهکشان دوردست را رصد می‌کردند، متوجه چیزی غیرعادی درباره کهکشان ID2299 شدند. اگرچه مجموعه تلسکوپ آلما تنها برای چند دقیقه یک نگاه مختصر به کهکشان ID2299 داشت، اما پژوهشگران توانستند متوجه دنباله گازی خروجی از این کهکشان شوند.
علت مرگ کهکشان
هرچند پژوهشگران از علت اصلی مرگ این کهکشان مطمئن نیستند اما معتقدند که مرگ نابهنگام آن بر اثر برخورد دو کهکشانی به‌وجود آمده که طی ادغام با یکدیگر ID2299 را تشکیل داده‌اند. نشانه آشکار این موضوع «دم جزر و مدی» است. این دم یک جریان کشیده از ستارگان و گازهای کهکشانی است که پس از برخورد دو کهکشان به یکدیگر و تشکیل یک کهکشان ادغام شده، به بیرون گسترش می‌یابد.
یکی از مطالب جالب دانستنی درباره مرگ کهکشان‌ها است. دانشمندان پیش از این بیان می‌کردند که دم‌های جزر و مدی از فرآیندهای تشکیل ستاره و فعالیت سیاهچاله‌ها در مرکز کهکشان ایجاد می‌شوند، اما مشاهدات اخیر از کهکشان ID2299 نشان می‌دهد که این دنباله‌های گازی می‌توانند نتیجه ادغام کهکشانی هم باشند.
پیشنهاد مطالعه: مطلب «کهکشان سیگار کجاست؟» را مطالعه کنید.
کشف یک ابرزمین در کهکشان راه‌شیری
دانشمندان به تازگی موفق به کشف یک ابرزمین سنگی با دمای بالا شده‌اند که در حال چرخش در اطراف یکی از قدیمی‌ترین ستاره‌های کهکشان راه شیری است.
پژوهش اخیر توسط پژوهشگران دانشگاه «کالیفرنیا، ریورساید» رهبری شده و در آن اخترشناسان رصدخانه «کک» هم نقش داشته‌اند. این سیاره ابرزمین یا سیاره فراخورشیدی کشف شده در کهکشان راه‌شیری، ۵۰ درصد از زمین بزرگتر است و ۳ برابر سیاره ما جرم دارد. نتیجه کار پژوهشگران در ژورنال «The Astronomical Journal» منتشر شده است. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این پژوهش جدید می‌خوانید.
یکی از پژوهشگران مقاله اخیر و اخترفیزیکدان دانشگاه کالیفرنیا، ریورساید به نام «استفان کین» درباره این سیستم سیاره‌ای که «TOI-561b» نام دارد، گفته: «این سیاره ابرزمین در مدت ۱۲ ساعت دور ستاره خود می‌چرخد. هر روزی که در زمین سپری می‌کنیم، این سیاره دو بار اطراف ستاره خود می‌چرخد.» تحقیقات بیشتر، دانستنی ما را درباره این سیاره فراخورشیدی بیشتر خواهد کرد.
نزدیکی بیش از اندازه به ستاره باعث دمای بسیار بالای این سیاره شده، به گونه‌ای که دمای آن به بیش از ۱۷۰۰ درجه سلسیوس می‌رسد. در حالی که جرم این سیاره سه برابر زمین است، اما تراکم آن تفاوتی با سیاره ما ندارد. کین گفته: «این یک موضوع تعجب‌برانگیز است چرا که شما انتظار دارید تراکم آن بالاتر باشد، اما با این تصور که با یک سیاره قدیمی روبه‌رو هستیم، مطابقت دارد.»
طبق گفته پژوهشگران، سیاره ابرزمین TOI-561b احتمالا نزدیک به ۱۰ میلیارد سال پیش شکل گرفته، چرا که هرچه یک سیاره پیرتر شود، از حالت عادی تراکم کمتری دارد چرا که برخی از عناصر سنگین در هنگام شکل‌گیری دیگر وجود ندارند.
ستاره‌ای که این سیاره سنگی دور آن می‌چرخد، بخشی از گروه ستاره‌های نادر به نام «دیسک ضخیم کهکشانی» است. این ستاره‌ها از نظر شیمیایی متفاوت هستند و عناصر سنگین کمتری مانند منیزیم و آهن که معمولا با شکل‌گیری سیاره‌ها در ارتباط هستند، در آن‌ها به چشم می‌خورد.
به نظر می‌رسد سیاره‌های سنگی زیادی در کهکشان راه شیری وجود دارند، سیاره‌هایی که شبیه به زمین هستند و شاید روزی در آن‌ها زندگی در جریان بوده است.
پیشنهاد مطالعه: در مجله دانستنی دلتا مطلب «کهکشانی در حال مرگ!» را بخوانید.
همچنین بخوانید:
زمین به‌تازگی سریع‌تر به دور خودش می‌چرخد
آماری جالب از تعداد سیاهچاله‌ها
رودخانه های مریخ چگونه بوده‌اند؟
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
کهکشان سیگار کجاست؟مجله دلتا,مجله دانستنی,سیگار,کهکشان
ناسا اخیرا در حساب کاربری خود در اینستاگرام تصویری از یک کهکشان زیبای ستاره فشان به نام "مسیه ۸۲"(Messier ۸۲) منتشر کرد.
مسیه ۸۲ (یا ان‌جی‌سی ۳۰۳۴ یا کهکشان سیگار) یک کهکشان ستاره فشان است که در فاصله ۱۲ میلیون سال نوری و در صورت فلکی خرس بزرگ قرار دارد. میدان‌های مغناطیسی کهکشان مسیه ۸۲ یا کهکشان سیگار به صورت خطوطی نشان داده شده که از ترکیب داده‌های نور مرئی و فروسرخ ثبت شده توسط تلسکوپ فضایی هابل ناسا و تلسکوپ فضایی اسپیتزر بدست آمده است. در ادامه این مطلب از مجله اینترنتی دلتا تصویری از این کهکشان را می‌بینید.
از مطالب دانستنی روز نجوم باید به تصاویر و داده‌های تلسکوپ‌های فضایی و زمینی از سوژه‌های کیهانی اشاره کرد. تصویر کهکشان سیگار که در صورت فلکی خرس بزرگ یا دب اکبر واقع شده، یکی از آن تصاویر بسیار دیدنی است. بادهای ستاره‌ای که از ستاره‌های جدید داغ منتشر می‌شوند یک ابر باد کهکشانی را تشکیل می‌دهند که انبوهی از گاز داغ (رنگ قرمز) و هاله‌ای عظیم از گرد و غبار دودی (رنگ زرد / نارنجی) عمود بر کهکشان باریک (رنگ سفید) را منفجر می‌کند. در این تحقیقات از داده‌های میدان مغناطیسی رصدخانه استراتوسفری اخترشناسی فروسرخ (Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy) مشهور به SOFIA و ابزارهای مطالعه فیزیک اطراف خورشید استفاده شده است. به این ترتیب محققان توانستند که قدرت میدان مغناطیسی ۲۰ هزار سال نوری در اطراف کهکشان سیگار را اندازه‌گیری کنند.
به نظر می‌رسد این میدان‌های مغناطیسی مانند باد خورشیدی در خورشید به طور نامحدود در فضای بین کهکشانی امتداد دارند و مطالعه آن‌ها ممکن است به محققان در توضیح چگونگی حرکت گاز و گرد و غبار در فضایی بسیار دور از کهکشان کمک کند.
پیشنهاد مطالعه: در مجله دانستنی دلتا مطلب «چرا هنگام غروب آسمان قرمز می‌شود؟» را بخوانید.
همچنین بخوانید:
زمین به‌تازگی سریع‌تر به دور خودش می‌چرخد
آماری جالب از تعداد سیاهچاله‌ها
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
کهکشانی در حال مرگ!
این کهکشان در فاصله ۹ میلیارد سال نوری از زمین قرار گرفته و با توجه به سن حدود ۱۳٫۸ میلیارد ساله کیهان، زمانی که جهان حدود ۴٫۳ میلیارد سال سن داشته، وجود داشته است.
ستاره‌شناسان برای نخستین بار موفق شدند با استفاده از آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما در شیلی، کهکشان در حال مرگ را رصد کرده‌اند. فرآیندی که سرانجام برای کهکشان راه شیری هم رخ خواهد داد. با مجله اینترنتی دلتا همراه باشید.
دانشمندان یک کهکشان در حال مرگ را رصد کردند!
یک کهکشان، شامل میلیاردها ستاره و منظومه است که توسط نیروی گرانش در کنار هم قرار گرفته‌اند، اما حتی کهکشان‌ها هم می‌میرند. پس از آن‌که تمام گاز و گردوغبار شکل‌دهنده ستاره‌ها پایان می‌یابد و همه ستاره‌های آن به‌طور کامل می‌سوزند، مرگ آن فرا می‌رسد. چیزی که برای کهکشان راه شیری هم روی خواهد داد.
ستاره‌شناسان تا کنون هرگز فرا رسیدن زمان مرگ یک کهکشان دوردست را رصد نکرده بودند. اما مشاهده اخیر توسط آرایه میلی‌متری بزرگ آتاکاما (ALMA) برای نخستین بار تصویری از نزدیک بودن مرگ یک کهشان عظیم را آشکار کرد. این یافته‌ها که طی مقاله‌ای در نشریه Nature Astronomy منتشر شده، به درک منجمان از چگونگی تکامل کهکشان‌ها در طول زمان تا هنگام مرگ کمک می‌کند.
دانشمندان به طور کاملا تصادفی روی این کهکشان در حال مرگ تمرکز کردند. آن‌ها هنگامی که حدود ۱۰۰ کهکشان دوردست را رصد می‌کردند، متوجه چیزی غیرعادی درباره‌ی کهکشان ID2299 شدند. اگرچه مجموعه تلسکوپ آلما تنها برای چند دقیقه یک نگاه مختصر به کهکشان ID2299 داشت، اما پژوهشگران توانستند متوجه دنباله گازی خروجی از این کهکشان شوند.
علت مرگ کهکشان
هرچند پژوهشگران از علت اصلی مرگ این کهکشان مطمئن نیستند اما معتقدند که مرگ نابهنگام آن بر اثر برخورد دو کهکشانی به‌وجود آمده که طی ادغام با یکدیگر ID2299 را تشکیل داده‌اند. نشانه آشکار این موضوع «دم جزر و مدی» است. این دم یک جریان کشیده از ستارگان و گازهای کهکشانی است که پس از برخورد دو کهکشان به یکدیگر و تشکیل یک کهکشان ادغام شده، به بیرون گسترش می‌یابد.
یکی از مطالب جالب دانستنی درباره مرگ کهکشان‌ها است. دانشمندان پیش از این بیان می‌کردند که دم‌های جزر و مدی از فرآیندهای تشکیل ستاره و فعالیت سیاهچاله‌ها در مرکز کهکشان ایجاد می‌شوند، اما مشاهدات اخیر از کهکشان ID2299 نشان می‌دهد که این دنباله‌های گازی می‌توانند نتیجه ادغام کهکشانی هم باشد.
پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه مطلب «کهکشان سیگار کجاست؟» مجله دانستنی دلتا را دنبال کنید.
همچنین بخوانید:
احتمالا شهاب‌سنگ‌ها به زمین آب آورده‌اند
درخشان‌ترین دنباله‌دار آسمان ۲۰۲۱
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
اندازه‌گیری فاصله دورترین کهکشان
کهکشان «GN-Z11» که عمری در حدود 13.4 میلیارد سال دارد و به عنوان دورترین کهکشان شناخته می‌شود. ستاره شناسان موفق شدند با دقت 100 برابر بیشتر از قبل، فاصله قدیمی‌ترین و دورترین کهکشان کشف شده را اندازه گیری کنند.
بررسی‌های قبلی نشان می‌دهد که کهکشان GN-Z11 دارای طیف‌بینی انتقال به سرخ بالایی برابر ۱۱.۰۹ است. این رقم نشان دهنده فاصله‌ای است که نور طی می‌کند تا از کهکشان به زمین و تلسکوپ فضایی هابل برسد و به عنوان ضریب z شناخته می‌شود. در نتیجه با کمک این ضریب گفته می‌شود که کهکشان مذکور فاصله‌ای حدود ۳۲ میلیارد سال نوری از زمین دارد. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره دقت اندازه‌گیری فاصله دورترین کهکشان می‌خوانید.
ستاره شناسان در بررسی‌های جدید حود موفق شدند پدیده انتقال به سرخ را با دقت ۱۰۰ برابری نسبت به قبل اندازه‌گیری کنند. در حالیکه مطالعات قبلی میزان انتقال به سرخ را ۱۱.۰۹ اندازه گیری کرده بود، این مقدار در تحقیقات جدید برابر ۱۰.۹۵۷ اندازه‌گیری شده است.
محققان با بررسی نور ماورابنفش ساطع شده از کهکشان و با توجه به پدیده انتقال سرخ، اطلاعات دقیق‌تری از فاصله دورترین کهکشان کشف شده نسبت به مطالعات قبلی به دست آورده‌اند.
جهان در حال انبساط است و این روند با سرعت به پیش می‌رود. «انتقال به سرخ» یا « Redshift » پدیده‌ای است که نور ساطع شده از جرم شامل امواج مرئی، فرابنفش، اشعه ایکس، اشعه گاما و… به سمت طول موج قرمز در انتهای طیف می‌رود. در نتیجه نوری که به وسیله طیف‌سنج به ثبت می‌رسد، طول موج بلندتر و فرکانس کمتری از نور ساطع شده از منبع خواهد داشت.
تلسکوپ فضایی «هابل» تاکنون چندین بار این موضوع را مورد بررسی قرار داده است. با این وجود هابل نمی‌تواند به صورت دقیق به چنین اطلاعاتی دست پیدا کند. برای بررسی اشعه ماورا بنفش، طیف سنج «MOSFIRE» روی تلسکوپ «Keck I» هاوایی این کار را انجام می‌دهد.
به صورت طبیعی هرچقدر فاصله بیشتر باشد، میزان نور رویت شده توسط تلسکوپ نیز کمتر خواهد شد. به همین دلیل تعیین فاصله کهکشان‌های دور، کاری دشوار و خطاپذیر است.
از سوی دیگر، باتوجه به تحقیقات انجام شده قبلی کهکشان GN-Z11 از نظر زمانی نسبت به بقیه کهکشان‌ها به رویداد بیگ‌بنگ نزدیک‌تر است. پیشتر گفته شده بود که GN-Z11 حدود ۴۲۰ میلیون سال با رویداد بیگ‌بنگ فاصله دارد. در آن مقطع زمانی، جهان تنها سه درصد سن کنونی خود را داشت.
پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب «زمین، تنها جهان اقیانوسی در منظومه شمسی نیست» را بخوانید.
همچنین بخوانید:
کشف آثار یک کهکشان فسیل در اعماق کهکشان راه شیری
شواهدی از وقوع سیلاب عظیم باستانی در مریخ
ما از آنچه فکر می‌کنیم به مرکز کهکشان راه‌شیری نزدیک‌تر هستیم
منظومه شمسی زودتر از انتظار ما نابود خواهد شد
ورود به قدرتمندترین چرخه خورشیدی
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید