محقان دانشگاه واشنگتن به طراحی اسکنی به وسیله ام آر آی پرداختهاند که میتواند به ما در خصوص اینکه چگونه مغز خود را در طول خواب پاکسازی میکند و نیز درک بهتر سیستم تصفیه کننده مغز بیشتر بیاموزد. در این مطلب از مجله دلتا به نقش خواب و پاکسازی مغز میپردازیم. همراه ما باشید.
اهمیت سیستم تصفیه کننده مغز در این است که در دو دهه اخیر مشخص شده که جمع شدن برخی پروتئینهای سمی در مغز باعث بیماریهای عصبی شدیدی میشود. معروفترین این بیماریها، آلزایمر و پارکینسون است. به طور مثال نوعی پروتئین به نام «آمیلویید» (نوع بتا) به طور طبیعی در مغز تولید میشود. اگر این پروتئین توسط سیستم تصفیه کننده مغز دفع نشود، در مغز جمع و باعث بیماری آلزایمر میشود.
زمانی که شما میخوابید، مغز شما استراحت میکند و اجازه میدهد تا مایع مغزی نخاعی اضافی، از طریق آن شسته شود و مواد زائد سلولی که در طول روز انباشته میشوند را دفع کند. اگر شما به اندازه کافی نخوابید، تنها در معرض اینکه درست نمیتوانید فکر کنید، قرار نمیگیرید؛ بلکه شما در معرض خطر بالاتری از افسردگی، سردرد و احتمالا زوال عقل قرار خواهید گرفت.
حال بر اساس این گزارش محققان میخواهند ببینند آیا قادر به بهبود روند سیستم تصفیه کننده مغز به وسیله یک «هدبند الکترونیکی» که مغز شما را تحریک میکند خواهند بود یا خیر. هدف از این کار این است که آیا میتوان به پاکسازی مغز با خواب کمتر پرداخت و آیا میتوان بخشی از این منافع را در حالی که شما بیدار هستید، بهدست آورد.
دکتر جفری ایلیف «Jeffrey Iliff» نورولوژیست در دانشگاه واشنگتن میگوید، هزینه این تحقیقات از سوی وزات دفاع آمریکا پرداخت میشود؛ چرا که بسیاری از نظامیان مشکل خواب دارند.
او همچنین گفت: چه بسیار خلبانانی که در ماموریتهای بسیار طولانی پرواز میکنند، و یا افرادی در حال اعزام، که در آن فرد چهار ساعت در شب به مدت سه ماه یا نه ماه در هر بار میخوابند.
دکتر ایلیف همچنین گفت: ما به دنبال کاهش نقش خواب در زندگیمان نیستیم. ما به خواب نیاز داریم؛ نه تنها برای پاکسازی مغز، بلکه بخاطر آنکه به مغز کمک میکند تا خاطرات را تثبیت کند.
وی همچنین گفت:مصرف کافئین را محدود کنید. اگر از بیخوابی رنج میبرید، گفتار درمانی کنید؛ هر چند با این حال برخی افراد نمیتوانند خوب بخوابند.
پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب عوارض نخوابیدن در شب را بخوانید.
این گورستان باغی به وسعت ۴۳ هکتار است که آرامگاه مشاهیر بزرگی مانند صادق هدایت، غلامحسین ساعدی، مارسل پروست، فردریک شوپن و غیره در آنجا قرار دارند. علاوه بر این، وجود مجسمهها و سنگ قبرهای خاص جذابیت این مکان را دو چندان کردهاند. در این قبرستان با شادی می میرید. با مجله دلتا همراه باشید.
این نوع گورستانها در چند نقطه دیگر از جهان نیز وجود دارند و در فهرست مکانهای موردعلاقه گردشگران قرار دارند؛ ولی با این وجود، همواره یادآور جداییها و بعضا تراژدی هستند. اما این موضوع درباره گورستان ساپانتا صدق نمیکند. اهالی روستای ساپانتا در رومانی با لحنی طنزآمیز به استقبال مردگان میروند. این موضوع از نقاشیهای رنگارنگ در قبرستان محلیشان و نیز نوشتهها و اشعار نغزی که روی سنگ قبر مردگان وجود دارد، هویداست.
برخلاف سایر گورستانها سنگ قبرهای ساپانتا خاکستری نیستند، بلکه هر کدام با طرحی شاد و جذاب تزئین شدهاند و محیط گورستان را بسیار شاد و جذاب کردهاند. منبتکاری محلی به نام استن پاتراس (Stan Ioan Patras) در فاصله بین سالهای ۱۹۳۵ تا ۱۹۷۷ علامتهای عمودی روس سنگ قبرها را ساخته است. هر یک از این علامتهای عمودی از جنس چوب ساخته شدهاند و رویه آنها برای محافظت از باران با روکش فلزی نازکی پوشانده شده است.
نکته قابلتوجه اینکه رنگ زمینه کلیه علامتها آبی است و طرحهای روی آن نیز شکلهای متنوعی از گلها است. تزئینهای علامتها به رنگهای شاد باعث ایجاد ترکیبی شاد و زیبا در محیط گورستان شده است. البته علاوه بر این تزئینهای زیبا روی علامتهای صلیبی، نقاشیهای زیبایی مرتبط با شغل متوفی نیز روی علامت نقش بسته است.
حدود ۸۰۰ علامت با شکل و فرم مشابه در این گورستان وجود دارد که نشان میدهد سنت ساخت این علامتها پس از مرگ استن پاتراس ادامه پیدا کرده است، زیرا خود او به این امر واقف بود که پس از مرگ وی هنر ساخت این علامتها از بین خواهد رفت به این دلیل شاگردانی را در زمینه نجاری، نقاشی و شعر برای ادامه راه خود تربیت کرد.
پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطالب دانستنی مطلب عجیبترین روشهای درمانی پزشکان در گذشته را بخوانید.
قحطی، دردی مشترک از تاریخ همه ما است، هرچند که برای بعضی از کشورها درد امروز هم به حساب میآید. در سادهترین تعریف، میتوان قحطی را نبود منابع غذایی کافی نامید و میتواند در اثر عوامل متعددی به وجود آمده باشد. در نتیجه قحطی، سوء تغذیه، گرسنگی و بیماریهای اپیدمیک به وجود میآید. با مجله دلتا همراه باشید تا مرگبارترین قحطی ها آشنا شوید.
قحطیای که در چین اتفاق افتاد، یکی از مرگبارترین قحطی های تاریخ بشریت است. فاجعهای که به دست انسان رقم خورد، هرچند که کمآبی نیز در آن تاثیر داشت. مجموعهای از عوامل مختلف، مانند تصمیمات سیاسی غلط و شرایط اجتماعی ناپایدار، جمهوری خلق چین را به قحطی کشاند، اما علت اصلی این قحطی را سیاست «جهش بزرگ به پیش» میدانند. این برنامه شامل سیاستهایی با هدف رشد صنعتی، به ویژه در کشاورزی بود. مشکل اینجاست که این اهداف غیرواقعی بودند. چین میخواست با این برنامهها از غرب پیشی گیرد اما در این راه جان چند ده میلیون انسان را گرفت. جهش بزرگی که رهبران انجام دادند به جای اینکه رو به پیشرفت باشد رو به مرگ بود.
سیاست جهش بزرگ به پیش، مالکیت زمینهای کشاورزی را از کشاورزان گرفت، آنها را در کلونیهایی با فضاهای مشترک ساکن کرد و به تولید فولاد تشویق کرد. در نتیجه، تولیدات کشاورزی به شدت کاهش یافت. در قدم بعدی، بخشی از تولیدات قبلی را در ازای خرید تسهیلات به اروپا فروخت.
دستور کشتن گنجشکها که برای جلوگیری از هدر رفتن غلات بود مشخص شد که گنجشکها علاوه بر غلات، ملخ هم میخوردند. با کشته شدن گنجشکها، ملخها به زمینهای کشاورزی حمله کردند.
موارد ذکر شده تنها بخشی از سیاستهای این برنامه بود که به یکی از بزرگترین قحطیهای تاریخ ختم شد. دولت چین اعلام کرد که در نتیجه قحطی، ۱۵ میلیون نفر جان خود را از دست دادهاند. کارشناسان معتقدند که این آمار واقعی نبوده و تعداد قربانیان را بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون نفر تخمین زدهاند.
قحطی با آفتی که به جان سیبزمینیها افتاد شروع شد. در آن زمان، سیبزمینی، یکی از منابع غذایی اصلی مردم و محصول غالب کشور بود. با از بین رفتن سیبزمینی، قشر فقیر جامعه، عملا چیزی برای خوردن نداشتند. ایرلند برای سیر کردن مردمش احتیاج به کمک جدی داشت، اما کشتیهای انگلیسی اجازه نمیدادند که کشتیهای حامل کمکهای بشردوستانه به ایرلند برسد. این اقدام انگلیسی شرایط ایرلند را وخیمتر کرد و حدود ۱ میلیون نفر از گرسنگی مردند. شاید در مقایسه با قربانیان کشورهای دیگر ۱ میلیون مرگ، آمار بالایی نباشد، اما این تعداد، بیشتر از ۲۵ درصد جمعیت کشور ایرلند بود. علاوه بر آن حدود ۱ تا ۲ میلیون نفر هم از ایرلند فرار کردند. در نتیجه، کشور تقریبا نیمی از جمعیت خود را از دست داد.
قحطی ایران نتیجه جنگ جهانی، سوءمدیرت قاجار و خشکسالی پی در پی بود. خشکسالی منابع غذایی کشور را کاهش داده و بحران جدی ایجاد کرده بود. خروج از این بحران مدیریت و توجهی لازم داشت که در توان پادشاهان قاجار نبود. نیروهای اشغالی، همان اندک غلاتی که تولید میشد را مصادره میکردند. تجارت، درنتیجه جنگ، دچار تغییراتی شده بود که به هیچ وجه مطلوب نبود. آشوبهای داخلی نشان از بیثباتی سیاسی و اقتصادی کشور داشت. مردم ترسیده بودند و همین ترس شرایط را بدتر میکرد. طولی نکشید تا اوضاع از کنترل خارج شده و کشور قحطی زده شد.
پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب این شلوار وحشتناک را از پوست انسان ساختهاند! را بخوانید.
جایی که هیچ مزاحمتی برای بومیان منطقه نداشته باشد. در نیمههای اجرای این پروژه و وقتی کارگران میخواستند در زمان استراحت خود سیگار بکشند، ناگهان متوجه میشوند، کبریتی که برای روشن کردن سیگار بیرون میآورند خود به خود روشن میشود. بومیان این اتفاق را روحآتش نامیدند و دانشمندان به سرعت برای بررسی چرایی و چگونگی این پدیده به منطقه آمدند. این گونه بود که آرامگاه ابدی یک خانواده ثروتمند و اشرافزاده کشف شد. با مجله دلتا همراه باشید تا با مومیایی که همچنان سالم است بیشتر آشنا شوید.
این محوطه شامل سه مقبره و متعلق به خانوادهای سه نفره بود. پدر خانواده که «لی کانگ» نام دارد، یکی از اشراف و خدمتگزاران دولت بوده که لقب «ارباب دای» را داشته است. او در کنار همسرش که ژین ژویی نام دارد و ملقب به بانو دای است و یک مرد جوان، که احتمال میدهند پسر یا برادر کوچکترش باشد، در یک محوطه قرار گرفتهاند.
این خانواده، در زمان حکومت سلسله «هان» زندگی میکردند. سلسهای که در فاصله زمانی ۲۰۶ پیش از میلاد تا ۲۲۰ میلادی، بر چین حکومت میکرده است. بانو دای حدود سال ۱۶۳ پیش از میلاد، یعنی بیش از ۲۰۰۰ سال پیش، از دنیا رفته است. جسم مومیایی شده و تقریبا سالم مانده او و گنجینهای که همراه با جنازه در مقبره قرار گرفته، اطلاعات ارزشمندی درباره عهد باستان در چین در اختیار محققین و باستانشناسان قرار داده است.
در بخش بیرونی آرامگاه، جایی که گنجینه این خانواده قرار داده شده است، باستانشناسان بیش از ۱۰۰۰ وسیله ارزشمند پیدا کردند. طبق باور مرسوم، قرار بوده از این گنجینه در دنیای پس از مرگ استفاده شود. وسایلی که در این مقبره قرار داشتند، آنقدر مجلل و ارزشمند بود که به بانو دای لقب دیوا دادند.
برخلاف مقبره بانو دای، دو مقبره دیگر که به همسر و پسر (یا برادر همسرش) تعلق دارد، مجلل نبودند. باستانشناسان معتقدند که این دو مرد بسیار زودتر از بانو دای فوت کرده و مراسم تدفین باشکوهی نداشتند، اما در مورد تنها بانوی این مقبرهها داستان متفاوت است. به نظر میرسد که مراسم تدفین او برنامهریزی شده و همه چیز از قبل آماده شده است.
بیشتر از ۲۰۰۰ سال از مرگ این بانو میگذرد، اما کالبدشکافی و آزمایشات انجام شده روی بدن مومیایی شده او، همانقدر اطلاعات به محققین میدهد که یک آزمایش امروزی. دانشمندان توانستند تمام اعضای درونی بدن بانو دای را بررسی کنند. آنها متوجه شدند که ۱۳۸ دانه طالبی در معده مومیایی وجود دارد که نشان میدهد در فصل تابستان و در فاصله کمی بعد از خوردن میوه از دنیا رفته است. آنها همین طور متوجه شدند که ژین ژویی از مجموعهای از بیماریهای مختلف مانند عفونتهای انگلی، لخته شدن خون، مشکلات کمر و بیماریهای کبدی رنج میبرده است.
هرچند علت مرگ او هیچکدام از مشکلات گفته شده نبوده است. احتمالا سبک زندگی تجملاتی و افراطی او باعث مرگش شده است. ژین ژویی در زمان مرگ حدود ۵۰ سال سن داشته است و در اثر مشکلات قلبی از دنیا رفته است. در آزمایشها مشخص شد که بانو دای از سنگ صفرا رنج میبرده که مجاری صفراوی را مسدود کرده بود. با توجه به دردناک بودن این بیماری، بعید نیست که درد زیاد منجر به سکته قلبی شده باشد.
مومیاییهایی که در بخشهای دیگر جهان پیدا میکنیم، مثلا مومیاییهای مصر، همگی خشک شدهاند. برخلاف آنها، بدن بانو دای سالم مانده است. حتی بعد از ۲۰۰۰ سال، پوستش سالم است، موها و مژهها همچنان سرجای خود باقی هستند و عضلات و مفاصل همچنان انعطاف دارند. محققین حتی توانستند خون در رگهای این مومیایی پیدا کنند و بفهمند که گروه خونی او A بوده است. در کالبدشکافی مشخص شد که تمام اندامهای درونی سالم بوده و رطوبت داشتند.
بدن مومیایی را در ۲۰ لایه ابریشم پیچیده بودند که جلوی نفوذ باکتری و تجزیه شدن بدن را گرفته است. سپس آن را در ۴ تابوت تو در تو قرار دادند و با لایهای از لاک الکل مهر کردهاند. در نهایت، فضای اطراف تابوتها را با ۵ تن ذغال و خاک ضد رطوبت پر کردهاند و روی آن خاک معمولی ریختهاند. پروسه تجزیه بدن از زمانی شروع شد که لیدی دای بعد از کاوش از مقبرهاش خارج شد.
پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب ماجرای هولناک انسانهایی که زنده به گور شدهاند! را بخوانید.
همه میدانیم که داشتن خواب کافی اهمیت دارد اما شاید این را ندانید که بدون خواب کافی چه مشکلاتی به وجود خواهند آمد. ما در این مطلب از مجله دلتا به عوارض نخوابیدن در شب میپردازیم. همراه ما باشید.
یک گروه از محققان نتیجه گرفتهاند که “کجخلقی و نوسانات احساسی از نتایج شبهای بدون خواب هستند.” آنها به بررسی گروهی از بیماران دچار کمخوابی پرداختند و تحقیق آنها مشخص کرد که تاثیرات احساسی منفی ناشی از اتفاقات با کمبود خواب تشدید میشوند.
دانشمندان هنوز دقیقا نمیدانند که چرا کمبود خواب منجر به سردرد میشود اما یک قرن است که دکترها متوجه ربط بین این دو شدهاند. شبهای بیخوابی شما میتوانند منجر به میگرن شوند و البته بسیاری از کسانی که مشکل کمخوابی دارند میگویند همراه با یک سردرد نامشخص صبحگاهی بیدار میشوند.
به نظر افرادی که کمخوابی دارند دارای عدم تعادل در هورمونهای خود هستند که در نتیجه آن اشتهای بیشتر، تمایل بیشتر به غذاهای پر کالری، عکسالعمل بیشتر در مقابل شیرینیجات و توانایی کمتر در کنترل کردن امیال خود پیدا خواهند کرد، ترکیب این اتفاقات میتواند بسیار خطرناک باشد.
درست است که شما وقتی بیدارید کالری بیشتری میسوزانید، اما آنقدری نیست که تمام کالریهای اضافهای که وقت خستگی مصرف میکنید را بسوزاند.
کمبود خواب به دید محدود، دوتایی دیدن و تاری دید ربط داده شده است. هر چقدر بیشتر بیدار بمانید، با خطاهای دید بیشتری روبرو خواهید شد و احتمال توهم زدن شما نیز بیشتر میشود.
وقتی که محققان افرادی را برای ۸۸ ساعت بیدار نگاه داشتند، فشار خون آنها بالا رفت که البته غافلگیرکننده هم نیست. اما حتی افرادی که اجازه داشتند ۴ ساعت در شب بخوابند هم ضربان قلب بالاتری را نسبت به افرادی داشتند که ۸ ساعت میخوابند.
وقتی که یک زخم باز دارید همیشه بلافاصله زخم شما عفونی نمیشود. کمبود خواب زیاد و حتی یک شب بیخوابی میتواند سیستم دفاعی بدن شما را در مقابل ریز جانداران ضعیف کند.
وقتی که آدمها میخوابند، بدن سرعت تولید ادرار را پائین میآورد. برای همین افراد نیاز افراد به ادرار در شب کاهش مییابد. اما وقتی کسی کمبود خواب دارد، این کاهش عادی اتفاق نمیافتد که نتیجه آن تولید ادرار بیشتر در شب است.
اکثر افراد متوجه این موضوع میشوند که وقتی خوابآلود هستند، کارکرد آنها پائین میآید. در یک تحقیق مشخص شد که یک شب بیخوابی باعث ایجاد ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش در تعداد خطاهای جراحان میشود.
همچنین ورزشکارانی که ورزش آنها نیاز به دقت دارد وقتی که برای زمانهای طولانی بیدار بمانند اشتباهات و خطاهای بیشتری دارند.
اختلالات خواب در بین افراد مسن میتواند منجر به تغییراتی ساختاری در مغز شود که آنها را با صدمه دیدن حافظه طولانیمدت مرتبط دانستهاند البته مشکلات حافظه ناشی از خواب در بین جمعیت بزرگسال نیز دیده میشوند.
بسیاری از مشکلات سلامتی به کمبود خواب و نداشتن خواب کافی ربط داده شدهاند، اما بزرگترین مشکل کمخوابی این است: افرادی که هیچوقت خواب کافی یعنی بین ۷ تا ۸ ساعت خواب ندارند، خطر مرگ هم در یک بازه زمانی آنها را بیشتر تهدید میکند.
پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطالب دانستنی مطلب ۹ عضو بدنتان که زودتر پیر میشوند! را بخوانید.