سفر تاریخی دراگون اسپیس ایکس به ایستگاه بین‌المللی فضایی
در نخستین ساعات روز دوشنبه به وقت ایران، فضاپیمای سرنشین‌دار دارگون اسپیس ایکس طی مأموریت کرو-۱ به فضا پرتاب شدن. این فضاپیما پس از بیش از یک روز به ایستگاه بین‌المللی فضایی می‌رسد.
ماموریت کرو-۱ نخستین مأموریت عملیاتی سرنشین‌دار در تاریخ است که توسط یک شرکت خصوصی (اسپیس‌ایکس) و با یک فضاپیمای تجاری به ایستگاه فضایی بین‌المللی انجام می‌شود. در خرداد ماه نخستین ماموریت سرنشین‌دار اسپیس‌ایکس به مقصد ایستگاه بین‌المللی به صورت آزمایشی انجام شد و پس از نه سال، فضانوردان از خاک آمریکا به فضا فرستاده شدند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره ماموریت دراگون اسپیس ایکس بخوانید.
موشک فالکون ۹ اسپیس‌ایکس (SpaceX) همراه با فضاپیمای دراگون اسپیس ایکس در ساعت ۱۹:۲۷ منطقه زمانی شرقی (۰۳:۵۷ روز دوشنبه به وقت تهران) از مرکز فضایی کندی به فضا پرتاب شد و فضانوردان مسیری را آغاز کردند که نه فقط دستیابی به ایستگاه را همراه خواهد داشت، بلکه آغاز موفقی برای ماموریت‌های عملیاتی پیوسته به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) با فضاپیماهای سرنشین‌دار تجاری خواهد بود.
با این پرتاب موفق، «مایکل هاپکینز» (Michael Hopkins)، «ویکتور گلاور» (Victor Glover) و «شانون واکر» (Shannon Walker) از ناسا و «سویچی ناگوچی» (Soichi Noguchi) از آژانس هوافضای ژاپن (JAXA) سفری ۲۷ ساعته را تجربه خواهند کرد تا در نهایت به ایستگاه فضایی بین‌المللی برسند. این ماموریت با عنوان Crew-1 شناخته می‌شود و فضانوردان کپسول خود را رزیلینس (به‌معنای مقاومت) نامیده‌اند. خدمه جدید به‌منظور اقامت ۶ ماهه رهسپار ایستگاه فضایی می‌شوند.
۱۰ دقیقه پس از این پرتاب بوستر مرحله اول موشک فالکون ۹ با موفقیت روی سکوی دریایی فرود آمد تا برای پرتاب بعدی در تاریخ ۳۰ مارس (۱۰ فروردین) آماده شود. همچنین پس از این فرود موفق، فضانوردان مستقر در کپسول دراگون اسپیس‌ایکس با پایگاه زمینی ارتباط برقرار کردند تا پیش‌روی موفق مأموریت کرو-۱ را اعلام کنند.
با توجه به مکانیک مداری و نیاز به هم‌راستا و هم‌سرعت شدن کپسول سرنشین‌دار دراگون اسپیس ایکس با ایستگاه فضایی بین‌المللی، این فضاپیما پس از حدود ۲۷ ساعت به مقصد می‌رسد. این ماموریت یک بار به دلیل مساعد نبودن شرایط آب و هوایی کنسل شد. اگر پرتاب در زمان قبلی انجام می‌شد، دراگون تنها پس از ۸ ساعت و نیم به مقصد می‌رسید.
۲۷ ساعت پس از پرتاب، کپسول دراگون در ایستگاه فضایی بین‌المللی پهلو می‌گیرد. به این ترتیب ده سال پس از بازنشستگی شاتل‌های فضایی، فصل جدیدی در انجام مأموریت‌های عملیاتی کم‌هزینه‌تر، مطمئن‌تر و مدرن‌تر به فضا گشوده شود. مأموریت‌هایی که ناسا اولین مشتری آن است اما تنها مشتری آن نخواهد بود.
پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب «ناسا در آستانه راه‌اندازی اولین شبکه هواشناسی روی مریخ است» را بخوانید.
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
مصرف غذاهای فرآوری شده به درد عضلانی منجر می‌شود
مطالعه جدید نشان می‌دهد مصرف بیش از حد غذاهای با درجه فرآوری بالا می‌تواند سبب درد عضلانی شود.
تحقیقات مختلف از تأثیرات مضر رژیم‌های غذایی با میزان بالای چربی، شکر و غذاهای فرآوری شده بر بدن حکایت می‌کنند. به گفته محققان مصرف زیاد شکر و غذاهای فرآوری شده عوارض متعددی از جمله افزایش ریسک چاقی، دیابت، سرطان و حتی زوال عقل را در پی دارد. حال جدیدترین تحقیقی که در رابطه با غذاهای فرآوری شده انجام گرفته یکی دیگر از تأثیرات مخرب این قبیل غذاها را فاش می‌کند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این تاثیر مخرب بخوانید.
محققان دانشگاه Rovira i Virgili اسپانیا از موش‌های نر برای بررسی تأثیر احتمالی رژیم غذایی بسیار پرکالری، با درجه فرآوری بالا (Ultra Processed) و سرشار از شکر و چربی روی درد استفاده کردند. محققان موش‌ها را به دو گروه تقسیم کرده و به یک گروه غذاهای با شکر زیاد و به گروه دیگر غذهای با چربی بالا دادند.
محققان پس از شش هفته موش‌ها را بررسی کرده و متوجه شدند موش‌هایی که غذاهای پرشکر مصرف کرده دچار افزایش آدیپوسیت عضلانی (Intramuscular Adipocytes) یا سلول‌های چربی شده‌اند که در موش‌های گروه دیگر دیده نمی‌شد.
موش‌های هر دو گروه اما دچار افزایش انتقال عصبی-ماهیچه‌ای (Neuromuscular Transmission) شدند که تا هفته‌ها پس از پیروی آن‌ها از رژیم غذایی استاندارد دیده می‌شد. به گفته محققان افزایش انتقال عصبی-ماهیچه‌ای سبب درد عضلانی می‌شود.
موش‌ها پس از پیروی از رژیم غذایی استاندارد به وزن مناسب برگشتند ولی چندین هفته طول کشید تا انتقال عصبی-ماهیچه‌ای در آن‌ها به حالت عادی برگردد. چاقی که اغلب به دلیل مصرف بیش از حد شکر و غذاهای با درجه فرآوری بالا به وجود آید، به خاطر فشاری که بر بدن وارد می‌کند به درد ربط داده شده است. اما تحقیق جدید نشان می‌دهد که اضافه وزن تنها دلیل درد عضلانی نبوده و احتمالاً به فعل و انفعالاتی که به خاطر رژیم غذایی نامناسب درون بدن رخ می‌دهند نیز ربط دارد.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «مصرف فلفل تند عمر انسان را طولانی‌تر می‌کند» را بخوانید.
ساخت خنک کننده بی‌نیاز از برق با الهام از کوهان شتر
محققان MIT موفق به تولید ماده‌ای متشکل از هیدروژل‌ها و آئروژل‌ها شدند که می‌تواند بدون نیاز به برق حدود پنج برابر بیشتر از مواد مشابه خاصیت سرد کنندگی داشته باشد.
معمولا برای خنک نگه داشتن برخی مواد به مدت طولانی، از تجهیزات سرماساز که با برق کار می‌کنند یا از بسته‌های یخ کمک گرفته می‌شود. محققان MIT موفق شدند ماده‌ای متشکل از دو لایه نازک با الهام گرفتن از کوهان شتر تولید کنند که برای خنک کنندگی نیاز به نیروی برق ندارد و به راحتی سرمای مورد نیاز برای خنک نگه داشتن اطرافش را تامین می‌کند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این پژوهش جدید بخوانید.
ماده تولید شده با الهام از کوهان شتر توسط محققان در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که این ماده جدید می‌تواند بیش از ۷ درجه سانتی گراد و در واقع ۵ برابر سایر مواد مشابه خاصیت خنک کنندگی داشته باشد. در برخی شرایط محیطی، این ماده جدید حتی تا هشت روز خاصیت خنک کنندگی خود را حفظ می‌کند.
هیدروژل تا ۹۷ درصد از آب تشکیل شده و با افزایش دما تبخیر می‌شود. این فرایند در نهایت دمای ژل را پایین آورده و آن را به یک عایق مبدل می‌کند. از طرف دیگر هواژل به خاطر پایین بودن رسانایی گرمایی، گرمای زیادی را از محیط اطراف جذب نکرده و خنک باقی می‌ماند.
محققان سطح بالایی هیدروژل را با آئروژل پوشاندند که این ماده نیز تقریبا حدود صد سال قبل کشف شده و در حال حاضر در بسیاری از لوازم جانبی مخصوص فضای آزاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. آئروژل نیز در سیستم‌های خنک کننده، همچنین در رنگ‌های مختلف به عنوان غلیظ کننده و در صنعت مواد شیمیایی به عنوان ماده تمیز کننده به کار برده می‌شود.
زمانی که آئروژل در سطح بالایی هیدروژل قرار می‌گیرد، پتانسیل خنک کنندگی آن را به شدت افزایش می‌دهد. وقتی دو لایه روی یکدیگر قرار می‌گیرند، ضخامتی کمتر از ۱.۵ سانتی متر دارند.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «ابداع یخچال بدون برق و بدون یخ» را بخوانید.
از هر پنج بیمار کووید ۱۹، یک نفر دچار مشکلات روانی می‌شود
تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های آماری مراجع بهداشتی ایالات متحده، نشان می‌دهد بسیاری از افراد مبتلا به کووید ۱۹ طی سه ماه پس از تشخیص بیماری، دچار مشکلات روانی می‌شوند.
بر اساس مطالعه‌ای که پیشنهاد می‌کند برای کاهش عوارض سلامت روان ناشی از دنیاگیری کووید ۱۹ باید اقدام کرد، تقریبا از هر ۵ نفری که دچار کووید ۱۹ می‌شوند، یک نفر طی سه ماه پس از مثبت شدن آزمایش ویروس کرونا، دچار نوعی اختلال روان‌پزشکی مانند اضطراب، افسردگی یا بی‌خوابی می‌شود. در این مطلب از مجله دلتا درباره مشکلات روانی ناشی از کرونا می‌خوانید.
تجزیه‌و‌تحلیل جدید که به‌وسیله پژوهشگران دانشگاه آکسفورد و مرکز پژوهش‌های زیست‌پزشکی NIHR انجام شده است، نشان می‌داد احتمال تشخیص ابتلا به کووید ۱۹ در افرادی که از قبل ابتلای آن‌ها به مشکلات سلامت روان تشخیص داده شده بود، حتی پس از در نظر گرفتن اثر عوامل خطری مانند سن، جنس و مشکلات جسمی زمینه‌ای ۶۵ درصد بالاتر بود.
محاسبات مورد بحث بر اساس حدود ۷۰ میلیون رکورد سلامتی به دست آمد؛ شامل بیش از ۶۲ هزار مورد کووید ۱۹ که به ماندن در بیمارستان یا مراجعه به بخش اورژانس نیاز نداشتند. فراوانی هرگونه تشخیص مشکل سلامت روان طی ۱۴ تا ۹۰ روز پس از تشخیص کووید ۱۹، برابر ۱۸٫۱ درصد بود که ۵٫۸ درصد موارد، اولین تشخیص بودند.
پژوهشگران به منظور بررسی این موضوع که آیا خطر اضافه با کووید ۱۹ ارتباط مستقیمی دارد یا نه، داده‌ها را با ۶ وضعیت دیگر طی مدت مشابه مقایسه کردند: آنفلوانزا، سایر عفونت‌های دستگاه تنفسی، عفونت پوست، سنگ‌های صفراوی، سنگ‌های مجاری ادراری و شکستگی استخوان بزرگ. بر اساس مقاله آن‌ها، طی سه ماه پس از تشخیص کووید ۱۹، ۵٫۸ درصد از بیماران اولین تشخیص ثبت‌شده از مشکلات روانی را داشتند که این رقم در بیماران حاضر در گروه‌های مقایسه ۲٫۵ و ۳٫۴ درصد بود که نشان‌دهنده دو برابر خطر بیشتر است.
عوامل عمومی که روی سلامت جسمی اثر دارند مانند وضعیت اجتماعی-اقتصادی، مصرف دخانیات یا مصرف مواد مخدر در رکوردهای تجزیه‌و‌تحلیل شده در نظر گرفته نشده بود. به گفته‌ی هریسون، این احتمال نیز وجود دارد که محیط استرس‌زای عمومی دنیاگیری در این مسئله نقش داشته باشد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند احتمال دچار شدن افرادی که دارای وضعیت اجتماعی-اقتصادی ضعیف‌تر هستند، به مشکلات سلامت روان بیشتر است. همچنین فقر به خاطر عواملی مانند محل سکونت شلوغ و شرایط کاری ناامن، میزان مواجهه با ویروس کرونا را افزایش می‌دهد.
یافته‌ای که خصوصا نگران‌کننده بود، دوبرابر شدن تشخیص زوال عقل (که معمولا غیر قابل بازگشت است)، سه ماه پس از آزمایش مثبت برای کووید ۱۹ در مقایسه با دیگر وضعیت‌های سلامتی بود. به گفته هریسون، ممکن است این‌طور باشد که مراجعه به پزشک برای تشخیص کووید ۱۹ امکان تشخیص وضعیت‌های قبلی (مانند زوال عقل) را فراهم کرده باشد.
مطالعاتی در زمینه تأثیر ویروس کرونا روی مغز و سیستم عصبی مرکزی در حال انجام است. در ماه جولای، عصب‌شناسان جزئیات مطالعه بیش از ۴۰ بیمار بریتانیایی مبتلا به کووید ۱۹ را منتشر کردند که دچار عوارض مختلفی از التهاب مغز گرفته تا روان‌آشفتگی و سکته شده بودند. به‌گفته نویسندگان، تنها زمان نشان خواهد داد که آیا شیوع مشکلات روانی پس از کووید ۱۹، پس از دوره سه‌ماهه همچنان ادامه خواهد داشت یا افزایش می‌یابد.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «کشف ژن پنهان درون ژن دیگر در ویروس کرونا» را بخوانید.
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
ناسا در آستانه راه‌اندازی اولین شبکه هواشناسی روی مریخ است
طبق اعلام ناسا، مریخ‌نورد «استقامت» با رسیدن به مریخ در سال آینده میلادی، گزارش‌های هواشناسی را در اختیار این سازمان فضایی قرار می‌دهد و با همکاری کاوشگرهای دیگر، اولین شبکه هواشناسی را روی سیاره سرخ ایجاد می‌کند.
این مریخ‌نورد که در تابستان سال جاری میلادی روانه فضا شد، ماه فوریه سال آینده میلادی به سیاره سرخ می‌رسد و به دیگر مریخ‌نوردهای ناسا می‌پیوندد. این وسیله به مجموعه‌ای از سنسورها به نام «آنالیزکننده پویای محیط مریخ» (MEDA) مجهز شده که می‌تواند اطلاعات پایه مانند سرعت باد، دما و موارد دیگر را گزارش کند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این شبکه هواشناسی در مریخ می‌خوانید.
مریخ‌نورد جدید ناسا باید در سیاره سرخ وظایف مختلفی انجام دهد که برای مثال می‌توان به جمع‌آوری چندین نمونه برای یک ماموریت در آینده و ارسال آن‌ها به زمین اشاره کرد. یکی دیگر از وظایف آن، جمع‌آوری اطلاعات آب و هوا به وسیله MEDA است که توسط آن می‌توان به اطلاعات مختلفی دسترسی پیدا کرد.
این اطلاعات از اهمیت بالایی برای ناسا برخوردارند چرا که می‌توان از آن برای ماموریت‌های انسانی استفاده کرد. سیاره سرخ فاقد اکسیژن قابل تنفس است و علاوه بر دما، با مشکلات دیگری نیز دست و پنجه نرم می‌کند، بنابراین باید یک محل قابل سکونت برای فضانوردان ایجاد کرد.
MEDA مریخ‌نورد استقامت به گونه‌ای طراحی شده که با تجهیزات فضاپیما «InSight» و کاوشگر «کنجکاوی» کار می‌کند و به گفته ناسا، اولین شبکه هواشناسی در یک سیاره دیگر را تشکیل می‌دهند. MEDA یک ویژگی جدید به این سیاره اضافه می‌کند که آن قابلیت اندازه‌گیری دقیق ذرات گرد و غبار در اتمسفر است که شامل اطلاعاتی مانند ابعاد، اندازه و مقدار آن‌ها می‌شود.
دستیابی به اطلاعات مربوط به گرد و غبار برای ناسا با اهمیت است چرا که روی تمام وسایل در مریخ قرار می‌گیرد و همچنین نقش مهمی در زمینه آب و هوای این سیاره ایفا می‌کند. داده‌های MEDA به این سازمان فضایی کمک می‌کنند که به اطلاعات بیشتری درباره فرایندهای شیمیایی مربوط به آن‌ها دست پیدا کند و راه را برای ماموریت‌های آینده هموار می‌کند.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «روشی برای مشاهده ماده تاریک با تلسکوپ‌های امروزی» را بخوانید.