کشف ژن پنهان درون ژن دیگر در ویروس کرونا
پژوهشگران ژن مرموزی در کد ژنتیکی ویروس کرونا کشف کردند که در ژنوم این ویروس پنهان شده بود.
ژن جدیدی در ویروس کرونای عامل کووید ۱۹ پیدا شده است. این ژن ORF3d نام دارد و نمونه‌ای از پدیده‌ای است که ژن هم‌پوشان نامیده می‌شود: یک ژن پنهان درون ژن دیگر که عملا در رشته‌ای از نوکلئوتیدها پنهان شده است و به‌نوعی با توالی‌های کدگذاری‌شده ژن‌های دیگر هم‌پوشانی دارد. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این ژن پنهان بخوانید.
ویروس‌ها کاملا مستعد داشتن ژن‌های هم‌پوشان هستند. پس، این کشف چندان تکان‌دهنده‌ای نیست. اینکه آیا ORF3d واقعا نیرنگ ژنومی را نشان می‌دهد، باید بررسی شود؛ ولی یقینا دیدن آن دشوار است. شناسایی ژن‌های هم‌پوشان در توالی‌های ژنتیکی دشوار است؛ زیرا سیستم‌های غربالگری ژنوم هنگام عبور از رشته‌های کد ژنتیکی ممکن است نتوانند آن‌ها را پیدا کنند. این سیستم‌ها برای پیدا‌کردن ژن‌های انفرادی طراحی شده است و لزوما دستورالعمل‌های هم‌پوشان مشترک میان نوکلئوتیدهای ژن‌های مجاور در یک توالی را نمی‌بیند.
دانشمندان از ابتدای سال جاری برای درک این ویروس ویرانگر در تلاش بود‌ه‌اند و درحالی‌که برخی از جنبه‌های آرایش ژنتیکی آن آشکار شده است. ازجمله این اتفاق‌نظر محکم که ویروس در آزمایشگاه ساخته نشده است، ناشناخته‌های بسیاری درباره‌ی آن وجود دارد.
درباره ORF3d هنوز مسائل زیادی وجود دارد که باید مشخص شود؛ مثلا چرا در آنجا قرار دارد و در ژنوم کمین کرده است و بین ژن‌های دیگر پنهان شده است؟ پژوهشگران با جست‌وجوی پایگاه داده‌های ژنومی دریافتند که این ژن قبلا شناسایی شده است؛ اما تنها در یکی از واریانت‌های ویروس کرونا که پانگولین‌ها را عفونی می‌کند و در گوانگ‌شی چین پیدا شده است.
همچنین، این ژن پنهان قبلا به‌اشتباه به‌عنوان ژن غیرمرتبطی به‌نام ORF3b در نظر گرفته شده بود که در ویروس‌های کرونای دیگر ازجمله SARS-CoV، یعنی ویروس عامل سارس، نیز وجود دارد؛ اما این دو در حقیقت یکی نیستند.
یکی از نکاتی که درباره این ژن مرموز براساس مطالعات پیشین روی خون افراد مبتلا به کووید ۱۹ می‌دانیم، این است که ORF3d موجب پاسخ ایمنی قدرتمندی می‌شود. درباره‌ی این موضوع که آیا سلول‌های T نیز برانگیخته می‌شود یا ORF3d هم‌پوشان چه هدف دیگری دارد، هنوز چیزی نمی‌دانیم. ممکن است این ژن نسبتا بی‌خطر باشد و شاید هم این‌چنین نباشد.
آنچه از ژن جدید اطمینان داریم، این است در ویروسی که فقط حدود ۱۵ ژن شناخته‌شده دارد، کشف ژنی دیگر پیشرفت مهمی است. درحال‌حاضر، دانشمندان می‌کوشند به اهمیت آن پی ببرند.
بیشتر بخوانید: غول داروسازی فایزر (Pfizer) با اعلام نتایج مثبت اولیه از کارآزمایی واکسن ویروس کرونا در رقابت نفس‌گیر جهانی که با سرعتی بی‌سابقه درجریان است، از سایر رقبا پیش افتاد. برای مطالعه بیشتر مطلب «کارآمدی ۹۰ درصدی واکسن ویروس کرونا» را بخوانید.
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
آیا خرس ها عاشق عسل هستند؟
همه ما در کارتون‌ها و انیمیشن‌ها بارها دیده‌ایم که خرس‌ها عاشق عسل هستند! اما آیا عشق و علاقه خرس‌ها به عسل واقعی است یا زاییده ذهن ما انسان‌هاست؟
واقعیت این است که قندهای طبیعی موجود در عسل، برای بسیاری از موجودات زنده منبع تغذیه بسیار مناسبی است اما اینکه چرا نام خرس‌ها بیش از هر حیوان دیگری به همراه عسل آورده شده، جای سؤال دارد. در این مطلب از مجله دلتا قصد داریم این موضوع را بررسی کنیم که آیا خرس‌ها عاشق عسل هستند؟
آیا خرس‌ها فقط عسل می‌خورند؟!
رژیم غذایی خرس‌ها بسیار متنوع است و بسته به منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنند گزینه‌های غذایی گوناگونی دارند. به طور کلی خرس‌هایی که همه چیز خوار هستند، علف، انواع توت‌ها، ماهی‌ها، حشرات و پستانداران کوچک‌تر مانند گوزن‌ها را شکار کرده و می‌خورند. خرس‌ها برای قوی و سالم ماندن در طبیعت به مقدار زیادی پروتئین نیاز دارند، بنابراین رژیم غذایی آن‌ها در طول سال تغییر می‌کند تا متناسب با هر فصل سال مواد مورد نیاز بدنشان را تأمین کنند.
واقعیت این است که همه خرس‌ها رژیم غذایی یکسانی ندارند. به عنوان مثال، خرس عینکی گیاهخوار است، بنابراین احتمالاً عسل بیشتری هم مصرف می‌کند؛ چرا که گزینه‌های غذایی این نوع خرس نسبت به خرس‌های شکارچی محدودتر است. از طرف دیگر، رژیم غذایی پانداها از همه محدودتر است، زیرا این حیوانات فقط بامبو می‌خورند و تنها حدود یک درصد رژیم غذایی آن‌ها را سایر گیاهان و بعضاً گوشت تشکیل می‌دهد!
آیا همه خرس‌ها عاشق عسل هستند؟
محققان معتقدند که بیشتر نژاد خرس‌ها عسل را دوست دارند اما گفته می‌شود خرس سیاه و خرس قهوه‌ای نسبت به دیگر نژادهای خرس بیشتر عاشق عسل هستند. آن‌ها آن‌قدر عسل دوست دارند که برای دستیابی به آن از منطقه خود خارج شده و حتی به سمت مزارع انسان‌ها هم می‌روند.
در سال ۲۰۱۸ بیش از ۳۷۰ کندوی عسل توسط خرس‌ها در سراسر فنلاند و استونی نابود شد. خرس‌ها به قدری به کندوها و محصولات کشاورزان صدمه زدند که دولت مجبور شد ۱۴۳۰۰۰ دلار به عنوان غرامت برای کندوها و عسل از دست رفته و آسیب دیده به کشاورزان بپردازد. با این حال، همه خرس‌ها به دلیل شرایط آب و هوایی دسترسی به زنبورها و عسل ندارند. به عنوان مثال خرس قطبی که در شرایط سرد قطبی زندگی می‌کند هرگز طعم عسل را نمی‌چشد زیرا آب و هوای قطبی برای زنده ماندن زنبورها بسیار سرد است.
تحقیقات به ما نشان می‌دهد که بعضی خرس‌ها واقعاً عسل را دوست دارند اما این مورد بیشتر به دلیل مواد جانبی و اضافی آن است. اگر به خرسی یک ظرف عسل بدهید ممکن است کمتر به آن توجه کند زیرا هیچ کندو، زنبور و لاروی در آن وجود ندارد که بتواند پروتئین مورد نیازش را تأمین کند. همچنین، در انتها می‌توان گفت که همه خرس‌ها رژیم غذایی یکسانی ندارند بنابراین همه آن‌ها عاشق عسل نیستند اما آن‌هایی که شرایطش را داشته باشند واقعاً عاشق عسل هستند.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «گرگ های بالغ هم مانند سگ‌ها به انسان وابسته می‌شوند» را بخوانید.
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
نحوه بازیافت زباله در منزل
زندگی مدرن امروزی منجر به تولید زبالههای زیادی توسط انسان‌ها شده است. حجم زباله‌ها به اندازه‌ای است که اگر به درستی مدیریت نشوند، منجر به مشکلات زیادی برای انسان‌ها و محیط زیست می‌شوند.
مدیریت پسماند از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از فرآیندهای مهم در مدیریت پسماند، بازیافت زباله است. در این مطلب مجله دلتا درباره بازیافت زباله بخوانید.
زباله چیست و چه انواعی دارد؟
زباله به مجموعه موادی گفته می‌شود که پس از مصرف یا استفاده، دیگر کارایی ندارند و دور ریخته می‌شوند. زباله می‌تواند جامد، مایع یا گاز باشد.
۱.زبالههای شهری
زبالههای شهری درصد زیادی از زباله‌ها را تشکیل می‌دهند. زبالههای شهری به دو دسته‌ی زبالههای خشک و زبالههای تر تقسیم می‌شوند. مواد فاسد شدنی، بیشترین درصد زبالههای شهری را در بر می‌گیرند.
۲.زباله‌ی تر
زباله‌ی تر، فاسد شدنی و تجزیه‌پذیر است. این پسماندها خیلی زود توسط باکتری‌ها به چرخه‌ی طبیعت برمی‌گردند و به عنوان کود مورد استفاده قرار می‌گیرند. بخش زیادی از زبالههای شهری را زبالههای تر تشکیل می‌دهند.
۳.زباله‌ی خشک
زباله یا پسماند خشک به موادی گفته می‌شود که پوسیده نمی‌شوند و تجزیه‌ناپذیر هستند. پسماند تر به سه گروه تقسیم می‌شود:
- نخاله‌های ساختمانی: شامل نخاله و زایدات ساختمانی می‌شود که از ساخت و ساز یا تخریب ساختمان‌ها باقی می‌مانند.
- زبالههای صنعتی: تمام زایدات ناشی از فعالیت‌های صنعتی و معدنی، تصفیه‌خانه‌ها و…
- زبالههای خطرناک: زباله‌هایی که باعث مرگ و میر موجودات زنده یا آسیب رساندن به سلامت انسان و محیط زیست و شیوع انواع بیماری‌ها و عفونت‌ها می‌شوند. از جمله زبالههای خطرناک می‌توان به پسماندهای بیمارستانی اشاره کرد.
بازیافت زباله چیست؟
بازیافت فرآیندی است که در آن برخی از مواد دور ریز و استفاده شده به همان ماده یا مواد دیگر تبدیل می‌شوند؛ به طوری که قابلیت استفاده‌ی مجدد داشته باشند. بازیافت زباله ها با روش صحیح، اهمیت زیادی در حفظ محیط زیست و موجودات زنده دارد.
پسماندهایی مانند بطری پلاستیکی، کاغذ، پلاستیک و موادی مانند فولاد و زبالههای الکتریکی قابلیت بازیافت شدن دارند.
زباله‌ها را چگونه در منزل تفکیک و بازیافت کنیم؟
برای تفکیک و بازیافت زباله باید دو سطل زباله‌ی جدا، یکی برای زبالههای خشک و دیگری برای زبالههای تر، قرار دهید. سپس زبالههای خشک و تر را از هم جدا کنید و در سطل مخصوص قرار دهید.
دقت داشته باشید که تفکیک زباله را نه تنها در منزل، بلکه در محیط کار و سازمان‌ها هم می‌توانید انجام دهید. در نهایت می‌توانید زباله‌ها را به مراکز بازیافت تحویل دهید.
در ادامه به روش‌های تفکیک برخی مواد قابل بازیافت می‌پردازیم.
• بازیافت زباله کاغذی
استفاده از کاغذ رو به افزایش است. به همین دلیل باید به فکر بازیافت کاغذها باشیم. برای بازیافت کاغذ باید کاغذهای تمیز را جدا کنید. کاغذها را از آلودگی‌هایی مانند غذا، پلاستیک، فلزات و سایر زباله‌ها، که بازیافت کاغذ را دشوار می‌کنند، دور نگه دارید.
کاغذهای آلوده‌ی غیر قابل بازیافت باید به کود تبدیل شوند یا زیر خاک دفن شوند. کاغذهای بازیافت شده را به مرکز بازیافت زباله شهرتان تحویل دهید.
• ظروف و بطری‌های شیشه‌ای
بطری‌ها و ظروف شیشه‌ای را در سطل زباله‌ی مخصوص شیشه قرار دهید. حواس‌تان باشد که بطری و ظروف شیشه‌ای نشکنند، چون بطری و ظروف شکسته به عنوان مواد بازیافتی قابل پذیرش نیستند.
موادی که بازیافت کردید را به مراکز بازیافت زباله تحویل دهید. در مراکز بازیافت، ظرف‌ها و بطری‌ها بر اساس رنگ به شیشه‌های شفاف، سبز و قهوه‌ای تفکیک می‌شوند. شیشه‌های رنگی به تکه‌های ریزی به نام خرده شیشه تبدیل شده و خرد و شکسته می‌شوند. در کارخانه‌ی شیشه سازی، خرده شیشه‌ها را در کوره‌ی ذوب شیشه قرار می‌دهند. شیشه‌ی مذاب از کوره‌ی ذوب بیرون کشیده شده و به فرآورده‌های جدید شیشه‌ای تبدیل می‌شود.
• قوطی‌های فولادی
بیشتر قوطی‌های فولادی برچسب کاغذی دارند که نیازی به برداشتن آن‌ها نیست. قوطی‌ها را بشویید تا مواد غذایی باقی‌مانده از آن‌ها خارج شود. درب قوطی را جدا کنید. سپس قوطی فولادی را در سطل زباله‌ی مخصوص قرار دهید.
• بطری‌های شیشه‌ای
زمانی که بطری خالی شد، داخل آن را آبکشی کنید. درب بطری را بردارید و بطری را در سطل زباله‌ی مخصوص قرار دهید.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «غول خفته متان قطب شمال در حال بیدارشدن است» را بخوانید.
ساخت مودم اینترنت کوانتومی با کمک آینه
پژوهشگران فیزیک کوانتومی علاوه بر محاسبات کوانتومی، اینترنت کوانتومی را نیز توسعه داده اند. اخیراً دانشمندان موفق شدند تا فناوری‌ای را ایجاد کنند که در آن مودم‌های کوانتومی نیز مورد استفاده قرار گیرند.
اینترنت کوانتومی نوع اینترنت است که از نوع کنونی امنیت بالاتری داشته و همچنین امکان هک آن وجود نخواهد داشت. دانشمندان بسیاری علاوه بر کامپیوترهای کوانتومی تجاری و عملی، توسعه اینترنت کوانتومی را نیز در دستور کار خود قرار داده اند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این فناوری جدید کوانتومی خواهید خواند.
آندریاس رایزر، فیزیکدان موسسه ماکس پلانک در آلمان در مورد اینترنت کوانتومی در آینده و برای ارتباط کامپیوترهای کوانتومی گفته است: به زودی این فناوری برای ارتباط مورد استفاده قرار می گیرد و قادر است قدرت محاسباتی کامپیوترهای کوانتومی را نیز افزایش دهد.
دانشمندان همچنین توانستند با استفاده از فیزیک کوانتومی فوتون های نوری را برای ذخیره اطلاعات مورد استفاده قرار دهند. بدین ترتیب امکان استفاده از شبکه های فیبر نوری کنونی نیز در اینترنت کوانتومی فراهم خواهد بود.
برای استفاده از اینترنت کوانتومی از عنصر شیمیایی اربیوم و الکترون های آن استفاده شده که تمایل زیادی به جهش کوانتومی ندارد. به همین دلیل محققان برای ساخت مودم های قابل استفاده در این فناوری از اتمهای اربیوم و فوتون های اینفرارد در حال حرکت استفاده کردند. همچنین درون این مودم ها نوعی کابینت آینه مینیاتوری قرار داده شده که از سیلیکات ایتریوم ساخته شده است و دمای آن نیز تا منفی ۲۷۱ درجه سلسیوس کاهش یافته است.
کریستال خنک شده اتمهای اربیوم تا حدودی پایدار بود و می توانند به صورت تعاملی دهها هزار بار فوتونهای اینفرارد را پرتاب کنند وجود آینه ها در این سیستم پرتاب کوانتومی را تا ۶۰ برابر سریع‌تر می‌کند. این پرش امکان انتقال اطلاعات را نیز فراهم خواهد کرد. البته هنوز انتقال اطلاعات با مشکلاتی مواجه است و دانشمندان سعی دارند تا راه حل های جدیدی را برای آن پیدا کنند.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «هوش مصنوعی مدیریت چراغ راهنمایی منچستر بزرگ را بر عهده می‌گیرد» را بخوانید.
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
روشی برای مشاهده ماده تاریک با تلسکوپ‌های امروزی
گروهی از ستاره شناسان روشی ابداع کرده‌اند که به کمک آن می‌توان ماده تاریک را حتی با تلسکوپ‌های قدیمی دید.
ستاره شناسان دانشگاه فناوری سوینبرن استرالیا (Swinburne University of Technology) می‌گویند در این روش به جای تمرکز بر ذرات ماده تاریک، به اثرات گرانشی آن توجه می‌شود. «Pol Gurri» می‌گوید: «مثل این است که میزان باد را از روی حرکت‌های پرچم تشخیص دهید؛ باد را نمی‌توانید ببینید ولی حرکت پرچم به شما می‌گوید که قدرت وزش باد چقدر است.» در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این روش مشاهده ماده تاریک با کمک همگرایی گرانشی بخوانید.
در این تحقیق از تکنیکی به نام «همگرایی گرانشی ضعیف» (Weak Gravitational Lensing) استفاده شده که محققان بوسیله آن کهکشان‌های دور را رصد کرده و سپس منتظر عبور یک کهکشان دیگر از بین آن و زمین می‌مانند. در صورت وقوع این پدیده، امواج نور ساطع شده از کهکشان هدف به خاطر نیروی گرانش کهکشان مابین دچار خمیدگی می‌شوند. یکی از محققان دخیل در این تحقیق می‌گوید: «ماده تاریک به صورت جزئی تصویر جسمی که پشتش قرار دارد را تاب می‌دهد. این اثر تا حدی شبیه خواندن روزنامه از کف گیلاس است.»
از این تکنیک در گذشته نیز برای مشاده ماده تاریک استفاده شده، اما معمولاً برای استفاده از آن به تلسکوپ‌های بسیار دقیق با توانایی محاسبه شکل کهکشان‌های دور نیاز است. اما محققان حالا به جای تمرکز بر شکل کهکشان‌ها، بر چگونگی چرخش آن‌ها تمرکز کردند. «Gurri» در این رابطه می‌گوید: «چون از حرکت احتمالی ستاره‌ها و گازها در داخل کهکشان‌ها اطلاع داریم، می‌توانیم به طور تقریبی شمایل یک کهکشان را تخمین بزنیم. با اندازه گیری میزان کج شدگی تصاویر کهکشان، می‌توانیم از میزان ماده تاریک آگاه شویم.»
محققان می‌گویند به کمک این تکنیک می‌توان بوسیله تلسکوپ‌های قدیمی مثل تلسکوپ دانشگاه ملی استرالیا که قطر آینه آن ۲.۳ متر است نیز برای مشاهده ماده تاریک با دقت بالا استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: دانشمندان جو و چرخه‌ی آب‌وهوایی جدیدی را در سیاره‌ی فراخورشیدی K2-141b شناسایی کرده‌اند که بسیار شدید و عجیب به‌نظر می‌رسد. برای مطالعه بیشتر مطلب «بارش سنگ از آسمان سیاره فراخورشیدی» را بخوانید.
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید