کشف فسیل دایناسور جدیدی با ویژگی منحصربه‌فرد
باستان‌شناسان فسیل دایناسور جدیدی را به همراه برجستگی‌های جالبی کشف کرده‌اند که تاکنون در آثار فسیلی دیده نشده است.
متخصصان دیرینه‌شناسی و باستان‌شناسی گونه جدیدی از دایناسورها را پیدا کرده‌اند که «Ubirajara jubatus» نام دارد. برجستگی‌های عجیب و غریبی در شانه‌های این دایناسور کوچک وجود داشته که دانشمندان حدس می‌زنند مانند دم طاووس نوعی آذین و زینت بوده است. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این فسیل دایناسور می‌خوانید.
فرم بدن این دایناسور تازه کشف‌شده برای دانشمندان بسیار آشناست. «اوبیراجارا» دایناسوری به اندازه مرغ است و عضوی از خانواده آراسته آروارگان به شمار می‌رود. این دایناسور یالی ضخیم و بلند در قسمت پشت بدن داشته و بازوانش نیز با رشته‌های خز پوشانده می‌شدند. دانشمندان بر این باورند که اوبیراجارا می‌توانسته یال خود را کنترل کند و آن را به حالت ایستاده درآورد، مانند سگ‌ها که می‌توانند سیخموی (موهای زبر گردن و پشت سگ) را در زمان خطر و تهدید به حالت ایستاده درآورند.
یال این دایناسور به طور معمول در حالت خوابیده روی پوست قرار می‌گرفته تا در زمانی که این جانور با سرعت به اطراف حرکت می‌کرده، مزاحمتی ایجاد نکند. با این حال یال تنها ویژگی منحصربه‌فرد این دایناسور تازه کشف‌شده نیست. شاید عجیب‌ترین ویژگی اوبیراجارا ساختارهایی باشد که از کناره‌های بدن به بیرون می‌زده است. آنها مانن نوارهای بلند، صاف و سختی بودند که برآمدگی کوچکی در قسمت میانی داشتند.
این ساختارهای عجیب بال این دایناسور نبودند اما از جنس کراتین ساخته شده‌اند که ماده اصلی سازنده پرها و منقار پرندگان و موهای انسان است. از آنجایی که این ساختارها روی شانه‌های دایناسور قرار داشتند، احتمال می‌رود که جانور می‌توانسته در صورت نیاز آنها را به سمت بالا و پایین حرکت دهد. به گفته تیم تحقیقاتی، تاکنون چنین ساختاری در آثار فسیل دایناسور دیده نشده است.
پیشنهاد مطالعه: دانشمندان برای دسترسی به اطلاعات بی‌سابقه‌ای از دایناسور های تاریخی، مغز یکی از قدیمی ترین آنها را بازسازی کردند. به این ترتیب اطلاعاتی از این فسیل به دست آمد که تاکنون شبیه به آن دیده نشده بود. برای مطالعه بیشتر مطلب «بازسازی مغز دایناسور» را بخوانید.
همچنین بخوانید:
طوطی دراکولا پرنده‌ای زیبا و وحشتناک
با تنبل ترین حیوانات جهان آشنا شوید!
سنگ نگاره ۱۲ هزار ساله در جنگل‌های آمازون
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
سرانجام ویروس کرونا به قطب جنوب رسید
در حالی که ویروس کرونای انگلیسی در مرکز توجه قرار دارد، خبری درباره ابتلای ۳۶ نفر به کووید-۱۹ در پایگاه تحقیقاتی «ژنرال برناردو اوخیگینس ریکوالمه» در قاره جنوبگان منتشر شده.
با توجه اینکه کرونا به قطب جنوب رسید این ویروس به تمام قاره‌های جهان راه پیدا کرده و ظاهرا نمی‌خواهد به این زودی دست از سر بشر بردارد. طبق گزارشی جدید، ارتش شیلی روز سه شنبه از ابتلای ۳۶ نفر به کرونا در این قاره خبر داده که ۲۶ نفر آنها پرسنل ارتش هستند و ۱۰ نفر در بخش تعمیرات فعالیت می‌کنند. در حال حاضر تمام این افراد برای اقدامات بیشتر و همچنین نظارت به بخش جنوبی شیلی منتقل شده‌اند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این گزارش می‌خوانید.
تا به امروز گزارشی درباره ابتلا به کووید-۱۹ در «شبه‌جزیره جنوبگان» منتشر نشده بود که حالا این منطقه هم تسلیم کرونا شده است. چند روز پیش گزارشی درباره ابتلای سه نفر در یک کشتی نظامی که در حال انتقال لوازم و پرسنل به ایستگاه تحقیقاتی بود، منتشر شد.
کشتی نظامی «Sargento Aldea» در تاریخ ۷ آذر به جنوبگان رسید و در تاریخ ۲۰ آذر آن را به مقصد شیلی ترک کرد. پس از بازگشت این کشتی به شهر «تالکاهوانو» شیلی، جواب آزمایش کرونای ۳ نفر از ۲۰۸ پرسنل آن مثبت اعلام شد. نیروی دریایی در آن زمان اعلام کرد پیش از رسیدن پرسنل به منطقه جنوبگان و در زمان سفر، تمام آنها تست PCR داده‌اند و جواب آنها منفی بوده است. به این ترتیب سرانجام کرونا به قطب جنوب رسید.
در حال حاضر حاضر پرسنل کشتی Sargento Aldea در قرنطینه پیشگیرانه قرار دارند و تمام پرسنل پایگاه تحقیقاتی در جنوبگان هم در قرنطینه بسر می‌برند و از نزدیک تحت نظارت قرار دارند.
برناردو اوخیگینس یکی از چهار ایستگاه دائمی شیلی در این قاره است که توسط ارتش این کشور مدیریت می‌شود. جنوبگان ساکن دائمی ندارد، اما نزدیک به ۱۰۰۰ نفر شامل دانشمندان و پیمانکاران در آن حضور دارند. شیلی خود تا به امروز ابتلای نزدیک به ۵۹۰ هزار شهروند این کشور به کرونا را تایید کرده است.
همچنین بخوانید:
قیمت هر دوز از واکسن کرونا فایزر، مدرنا و آکسفورد
احتمال ابتلای دوباره به کرونا تا ۶ ماه بسیار کم است
آنتی بادی کرونا در مردان سریع‌تر از زنان از بین می‌رود
حمله ویروس کرونا به مغز از طریق بینی
خطر تزریق واکسن فایزر برای افرادی با آلرژی شدید
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
تولید برق از راه رفتن
محققان به روش جدیدی دست یافته اند که می تواند ظرفیت تولید انرژی مواد پیزوالکتریک را به طور چشمگیری افزایش داده و به عنوان مثال از راه رفتن انسان ها برق تولید کند.
محققان روش جدیدی برای ساده سازی تولید برق از راه رفتن در خیابان ایجاد کرده اند. مواد پیزوالکتریک مدت هاست که وجود دارند، اما تولید انرژی کافی از آنها برای دستگاه های الکترونیکی بزرگ همچنان یک چالش باقی مانده است. به طور خاص، استفاده از مفهوم “قطبش درجه بندی شده” به معنی استفاده از انواع مختلف فشارهای مکانیکی بر روی یک ماده پیزوالکتریک، نوید تولید انرژی بیشتری را از آنچه قبلا تصور می شد، داده است. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این تحقیقات جدید بخوانید.
یکی از ویژگی‌های غیرمعمولی که برخی سرامیک‌ها و پلیمرها از خود نشان می‌دهند، پدیده پیزوالکتریک یا “اثر فشاربرقی” است. بااعمال نیروی خارجی، دوقطبی‌های این سرامیک‌ها تحریک می‌شوند و میدان الکتریکی ایجاد می‌شود. وارونه کردن اثر نیرو (مثلاً از کششی به فشاری) جهت میدان را معکوس می‌کند.
از مواد پیزوالکتریک در مبدل‌ها و وسایلی که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کنند یا برعکس استفاده می‌شود. کاربردهای نام‌آشنایی از جمله پیکاپ گرامافون، میکروفون‌ها، مولدهای ماورا صوت و حسگرهای سونار از خاصیت پیزوالکتریک استفاده می‌کنند. در پیکاپ گرامافون همچنان که قلم، شیارهای رکورد را می‌پیماید یک اختلاف فشار به ماده پیزوالکتریک موجود در پیکاپ وارد می‌شود که نهایتا به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌شود. این سیگنال قبل از ورود به بلندگو تقویت می‌شود. خاصیت پیزوالکتریک یک ویژگی مواد کریستالی دارای ساختار پیچیده بدون تقارن است. رفتار پیزوالکتریک یک پلی‌کریستال به وسیله گرم کردن بالاتر از دمای کوری و سپس خنک کردن تا دمای اتاق در مجاورت میدان الکتریکی قوی بهبود می‌یابد.
اثر پیزوالکتریک توانایی برخی مواد برای تبدیل انرژی مکانیکی به انرژی الکتریکی و تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی است. این اثر را برادران کوری، “پیر و ژاک کوری” در دهه ۱۸۸۰ کشف کردند. موادی که این پدیده را از خود بروز می‌دهند، مواد پیزوالکتریک نامیده می‌شوند. اثر پیزوالکتریک در انواع بسیاری از مواد از جمله تک بلورها، سرامیک‌ها، بسپارها و مواد مرکب دیده می‌شود. تولید اختلاف پتانسیل الکتریکی در برخی بلورهای نارسانا مثل کوارتز تحت کشش یا فشار معکوس هم‌اند و هرچه میزان فشار یا کشش بیشتر باشد، اختلاف پتانسیل تولید شده بیشتر است. اثر پیزوالکتریک معکوس به معنی تغییر شکل آنها بر اثر اعمال اختلاف پتانسیل الکتریکی است. اگر دو وجه روبرویی در هر یک از این بلورها را به اختلاف پتانسیل متناوب الکتریکی وصل کنیم، تغییر شکل متناوبی در آن رخ می‌دهد و به ارتعاش در می‌آید.
محققان آرایش جهت قطبش جدیدی را برای مواد پیزوالکتریک پیشنهاد کردند که به منظور افزایش توان خروجی چنین مواد پیشرفته ای طراحی شده است تا در هنگام قرار گرفتن در معرض فشار، انرژی مکانیکی و انرژی الکتریکی را با نرخ بهره وری بالایی به یکدیگر تبدیل کنند. از مواد پیزوالکتریک می توان در شرایط مختلف استفاده کرد. به عنوان مثال، اگر به عنوان کاشی های کف نصب شوند، می توانند به تولید برق از راه رفتن منجر شود و این کارکرد در مورد کف جاده ها و وسایل نقلیه نیز وجود دارد، جایی که می توان از انرژی حاصل برای تأمین انرژی چراغ های خیابان و چراغ ها و تابلوهای راهنمایی استفاده کرد.
اگر از این مواد در یک مکان شلوغ استفاده شود، می تواند برای وسایل حتی بزرگتر نیز انرژی کافی تولید کند. اگرچه این به نظر عملی انقلابی می رسد، اما واقعیت ناراحت کننده این است که انرژی تولید شده از این مواد تاکنون بسیار کم بود و کاربردهای واقعی آنها را به استفاده در تجهیزات کم انرژی محدود می کرد.
پیشرفت های قابل توجهی که از طریق این تکنیک جدید امکان پذیر است، دریچه ای را برای توسعه طرح های پیزوالکتریک در دنیای واقعی باز می کند که از نظر تئوری قادر به تامین انرژی حمل و نقل شهری در مقیاس جهانی است.
پیشنهاد مطالعه: برای مطالعه بیشتر مطلب «پوست های الکترونیکی از نور خورشید انرژی می گیرند» را بخوانید.
همچنین بخوانید:
نیروگاه خورشیدی فضایی : منبع تولید انرژی آینده
ورود به قدرتمندترین چرخه خورشیدی
کاغذ برقی : تولید کاغذی که می تواند برق ذخیره کند
پوست های الکترونیکی از نور خورشید انرژی می گیرند
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
تصویر دو سیاهچاله در حال ادغام
ناسا به‌تازگی تصویری را به اشتراک گذاشته که فرآیند ادغام دو سیاهچاله‌ی بزرگ را در کهکشان موسوم به NGC 6240 نشان می‌دهد.
این تصویر شامل داده‌های جدید تلسکوپ پرتو ایکس چاندرا (Chandra) است که با یک تصویر در نور مرئی از تلسکوپ فضایی هابل که در نخستین بار سال ۲۰۰۸ منتشر شد، ترکیب شده است. داده‌های تلسکوپ چاندرا با رنگ‌های قرمز، نارنجی و زرد در تصویر نشان داده شده است. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره تصویر دو سیاهچاله بخوانید.
این سیاهچاله‌های ادغام شده تقریبا ۳۰۰۰ سال نوری از یکدیگر فاصله دارند و به صورت منابعی با نقاط روشن در وسط تصویر دو سیاهچاله دیده می‌شوند. این سیاهچاله‌ها به این دلیل در نزدیکی یکدیگر قرار دارند که به صورت مارپیچ به سوی یکدیگر حرکت می‌کنند و این روند از حدود ۳۰ میلیون سال پیش آغاز شده است.
کشف دو سیاهچاله‌ی در حال ادغام در سال ۲۰۲۰، بر اساس داده‌های تلسکوپ چاندرا اعلام شد. از سال ۲۰۰۲ دانشمندان علاقه شدیدی به پیگیری مشاهدات NGC 6240 توسط چاندرا و سایر تلسکوپ‌ها دارند.
NGC 6240 یک کهکشان فراروشن فروسرخ (ULIRG) در صورت فلکی مارافسای است و بازمانده‌ی ادغام سه کهکشان کوچکتر محسوب می‌شود. به گفته‌ی دانشمندان، روند ادغام ممکن است از حدود ۳۰ میلیون سال پیش آغاز شده باشد. تخمین زده می‌شود که این دو سیاهچاله در نهایت با هم برخورد کنند و ده‌ها یا صدها میلیون سال دیگر در یک سیاهچاله بزرگتر ادغام شوند.
تصور می‌شود که این جفت سیاهچاله‌های عظیم می‌توانند برخی از رفتارهای غیرمعمول را که در سیاهچاله‌های ابرپرجرم دیده می‌شود، مانند کج‌شدگی و خم شدنی که در جت‌های قدرتمند آنها روی می‌دهد، توضیح دهند. همچنین انتظار می‌رود که سیاهچاله‌های عظیم در حال ادغام، قوی‌ترین منابع امواج گرانشی در جهان باشند.
پیشنهاد مطالعه: دانشمندان ممکن است انتشار امواج رادیویی از سیاره‌ای را که به دور ستاره‌ای فراسوی خورشید می‌چرخد، شناسایی کرده باشند. امواجی که انتظار می‌رود از میدان مغناطیسی سیاره Tau Boötes b گسیل شده باشند. برای مطالعه بیشتر مطلب «احتمال کشف امواج رادیویی یک جهان بیگانه» را بخوانید.
همچنین بخوانید:
شواهدی از وقوع سیلاب عظیم باستانی در مریخ
ما از آنچه فکر می‌کنیم به مرکز کهکشان راه‌شیری نزدیک‌تر هستیم
منظومه شمسی زودتر از انتظار ما نابود خواهد شد
رصدخانه مشهور آرسیبو پس از ۵۷ سال تخریب شد
اندازه‌گیری فاصله دورترین کهکشان
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
شب یلدا، طولانی ترین شب سال
شب یلدا در واقع از زمان غروب آفتاب در آخرین روز پاییز یعنی ۳۰ آذر شروع می‌شود و با طلوع آفتاب در اولین روز زمستان یعنی اول دی به پایان می‌رسد. این شب از تمام شب‌های سال بلندتر است و اجداد ما هر سال آن را جشن می‌گرفتند.
یلدا واژه‌ای سُریانی به معنای زایش و تولد است. ابوریحان بیرونی، دانشمند همه فن حریف و تقویم‌شناس، از شب یلدا با نام میلاد اکبر یاد می‌کند؛ و منظور از این نام را میلاد خورشید دانسته است. همچنین شب چله همان شب یلدا است و چون از فردای این شب، چله بزرگ زمستان آغاز می‌شود به آن شب چله می‌گویند. چله تابستان از تیر و چله زمستان از دی ماه شروع می‌گردد. چله بزرگ زمستان، که درست بعد از شب یلدا آغاز می‌شود؛ شروع زمستان است و شدت سرما در آن بیشتر است. چله بزرگ تا دهم بهمن طول می‌کشد. پس از آن، چله کوچک است که تا اول اسفند ادامه دارد. در این مطلب از مجله دلتا با رسوم شب یلدا و طولانی ترین شب سال از نظر علمی آشنا می‌شوید.
تاریخچه شب یلدا
تاریخچه شب یلدا به گذشته‌های بسیار دور برمیگردد. اما قدمت دقیقش مشخص نیست. برخی باستان‌شناسان، تاریخ شب یلدا را هفت هزار سال می‌دانند. آنها به ظروف سفالی دوره پیش از تاریخ، استناد می‌کنند. این ظروف دارای نقوش حیوانیِ ماه‌های ایرانی، مانند قوچ و عقرب هستند. البته این نقوش در کتیبه‌ها و یافته‌های باستان‌شناسی کمیاب‌اند. با همه این‌ها آنچه به عنوان شب یلدا رسمیت یافته، به حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد برمیگردد. یلدا در زمان داریوش یکم به تقویم رسمی ایرانیان باستان، وارد شده است.
از دلایل برپایی شب یلدا می‌توان به دو مورد اشاره کرد: اول پیروزی روشنایی و نور بر تاریکی و دیگری شب تولد مهر و میترا (خورشید) و آغاز خلقت.
گردش زمین به دور خورشید و تغییر فصل‌ها
می‌دانیم که زمین در طول یک سال (حدود ۳۶۵ روز و ۶ ساعت)، یک دور کامل به دور خورشید می‌چرخد. زمین ما در فضا با زاویه ۲۳.۵ درجه در مدار خود به دور خورشید می‌چرخد. همین ویژگی دلیل به وجود آمدن فصل ها است. زیرا نیم‌کره جنوبی و شمالی زمین با توجه به زاویه محور زمین در هر زمان از سال، نور خورشید را با زاویه‌ای خاص دریافت می‌کنند.
با توجه به شکل بالا در اول فصل بهار و پاییز (بالا و پایین) نیم‌کره شمالی و جنوبی با زاویه‌ای برابر از نور خورشید استفاده می‌کنند و طول شب و روز برابر است (اعتدال بهاری و پاییزی.) از طرف دیگر در ابتدای تابستان (سمت راست) خورشید به نیم‌کره شمالی عمود و به نیم‌کره جنوبی مایل می‌تابد. بنابراین در نیم‌کره شمالی تابستان و در نیم‌کره جنوبی زمستان است (انقلاب تابستانی). در نهایت در ابتدای زمستان (سمت چپ)، خورشید به نیم‌کره جنوبی عمودتر از نیم‌کره شمالی می‌تابد. در نتیجه در نیم‌کره شمالی زمستان و در نیم‌کره جنوبی تابستان خواهد بود (انقلاب زمستانی.)
با عبور از فصل بهار و رسیدن به تابستان هر روز ارتفاع خورشید در آسمان بیشتر می‌شود و طول روز بیشتر و طول شب کمتر می‌گردد تا جایی که به اول تیر، یعنی انقلاب تابستانی می‌رسیم. اما در مقابل پس از اعتدال پاییزی ارتفاع خورشید در آسمان کم می‌شود. همچنین با نزدیک شدن به فصل زمستان، طول روز کوتاه و طول شب بلند می‌گردد. تا زمانی که به اول دی ماه می‌رسیم. در این روز که به انقلاب زمستانی معروف است، طولانی ترین شب سال یا شب یلدا را خواهیم داشت.
نقطه انقلاب زمستانی
از دید نجومی دایره‌البروج که مسیر حرکت ظاهری سالانه خورشید نسبت به زمین است با استوای سماوی که از امتداد استوای زمین بر کره سماوی بدست می آید، ۲۳.۵ درجه زاویه دارند. انقلاب زمستانی لحظه‌ای است که خورشید از دید ناظر زمینی در بیش‌ترین فاصله زاویه‌ای با صفحه استوا می‌رسد.
در اول دی ۱۳۹۹ خورشید در ساعت ۱۳:۳۲ به نقطه انقلاب زمستانی می‌رسد.
همچنین بخوانید:
بسیاری از ستاره‌های مشابه خورشید میزبان سیارات سکونت پذیر هستند
خشک شدن اقیانوس های مریخ با طوفان‌های ویران کننده
احتمال وجود زندگی در زیر سطح مریخ
زمین، تنها جهان اقیانوسی در منظومه شمسی نیست
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید