کارآمدی ۹۰ درصدی واکسن ویروس کرونا
غول داروسازی فایزر (Pfizer) با اعلام نتایج مثبت اولیه از کارآزمایی واکسن ویروس کرونا در رقابت نفس‌گیر جهانی که با سرعتی بی‌سابقه درجریان است، از سایر رقبا پیش افتاد.
داده‌های اولیه فایزر از کارآمدی ۹۰ درصدی واکسن ویروس کرونا حکایت می‌کند
شرکت داروسازی فایزر اعلام کرد که تجزیه‌وتحلیل اولیه از کارآزمایی واکسن ویروس کرونا آنها نشان می‌دهد واکسن در پیشگیری از کووید ۱۹ به‌شدت مؤثر است. درحالی‌که جهان با نگرانی درانتظار هرگونه خبر مثبت درباره‌ی دنیاگیری ویروسی است که تاکنون بیش از ۱/۲ میلیون انسان را به کام مرگ کشانده، کارآمدی واکسن فایزر، پیشرفتی نویدبخش در راه مبارزه با کووید ۱۹ محسوب می‌شود. در این مطلب از مجله دلتا درباره این واکسن بخوانید.
فایزر که واکسن را با همکاری شرکت داروسازی آلمانی بایون‌تک (BioNTech) ساخته، صرفا جزئیاتی پراکنده از کارآزمایی بالینی‌اش را برپایه نخستین بازبینی رسمی از داده‌ها به‌دست گروهی خارجی از متخصصان منتشر کرده است. این شرکت می‌گوید تجزیه‌وتحلیل نشان داد که واکسن در پیشگیری از بیماری بین داوطلبان کارآزمایی که هیچ نشانه‌ای از ابتلای قبلی به ویروس کرونا نداشتند، بیش از ۹۰ درصد مؤثر بود. اگر نتایج پابرجا بماند، این سطح از محافظت، واکسن را در رده‌ی واکسن‌های بسیار کارآمد دوران کودکی نظیر سرخک قرار خواهد داد. فایزر می‌گوید هیچ نگرانی مهمی درباره‌ی ایمنی واکسن نیز مشاهده نشده است.
فایزر قصد دارد اواخر ماه جاری پس از جمع‌آوری داده‌های توصیه‌شده‌ی دو ماهه از ایمنی، مجوز اضطراری واکسن با دوز دوگانه را از سازمان غذا و داروی آمریکا بخواهد. به‌گفته‌ی مدیران فایزر، شرکت تا پایان سال دوز کافی برای ایمن‌سازی ۱۵ تا ۲۰ میلیون نفر را خواهد ساخت. کاترین جانسون، نائب‌رئیس ارشد و مدیر واحد پژوهش و توسعه واکسن در فایزر در مصاحبه‌ای گفت «این لحظه‌ای تاریخی است. دنیاگیری وضعیتی ویرانگر بود و ما در مسیر و هدفی گام برداشته‌ایم که هیچ‌کس تاکنون بدان دست نیافته است: تهیه واکسن ظرف مدت یک سال.»
دانشمندان مستقل درباره بزرگنمایی نتایج اولیه پیش از گردآوری داده‌های بلندمدت از کارآمدی و ایمنی واکسن هشدار داده‌اند. همچنین هیچ‌کس نمی‌داند حفاظت واکسن تا چه مدت دوام خواهد آورد. بااین‌حال، فایزر نخستین شرکتی است که نتایج مثبت را از کارآزمایی مرحله آخر واکسن اعلام می‌کند و با این موفقیت، در رقابت نفس‌گیر جهانی برای ساخت واکسن ویروس کرونا که با سرعتی بی‌سابقه درجریان است، از دیگر سازندگان پیشی می‌گیرد.
داده‌هایی که فایزر امروز منتشر کرد، ازطریق بیانیه‌ای خبری و نه مقاله‌ی علمی داوری‌شده دراختیار رسانه‌ها قرار گرفته است. درنتیجه، هنوز مدرک محکمی از ایمنی و کارآمدی واکسن فایزر دردست نیست و یافته‌های اولیه از تأثیر بیش از ۹۰ درصدی ممکن است با پیشرفت کارآزمایی تغییر کند. بااین‌حال، دانشمندان از همین داده‌های اولیه نیز شگفت‌زده شده‌اند. آکیکو ایواساکیایمنی‌شناس در دانشگاه ییل می‌گوید «این واقعا عدد چشمگیری است. انتظار نداشتم تا این حد بالا باشد. خود را برای عددی همچون ۵۵ درصد آماده می‌کردم.»
توزیع گسترده واکسن فایزر چالشی لجستیکی خواهد بود. ازآنجا که واکسن با RNA پیام‌رسان ساخته شده است، دوزهای آن باید در دمای فوق‌سرد نگه‌داری شود. بااین‌حال، فایزر برای حمل‌ونقل واکسن، خنک‌کننده مخصوصی با حسگرهای حرارتی مجهز به جی‌پی‌اس ساخته است علاوه بر این، افراد سه هفته بعد باید برای دریافت دوز دوم بازگردند تا فرایند ایمن‌سازی تکمیل شود. درنتیجه، تا واکسیناسیون گسترده هنوز راه درازی درپیش است. همچنین به‌نقل از اغلب متخصصان، جهان برای پایان‌دادن به دنیاگیری نیازمند درمان‌ها و واکسن‌های بسیار خواهد بود.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «عوارض پوستی طولانی مدت در بعضی از بیماران مبتلا به کرونا» را بخوانید.
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
پارچه رومیزی هوشمند و جلوگیری از گم شدن اشیا
محققان پارچه رومیزی هوشمندی ساخته‌اند که قادر به شناسایی مواد قرار گرفته بر روی آن است و در این زمینه به افراد اطلاع رسانی می‌کند.
پارچه رومیزی هوشمند ساخته شد/ گم شدن اشیاء به صفر می رسد
محققان معتقدند که تولید چنین پارچه رومیزی هوشمندی می‌تواند کاربردهای گسترده ای داشته باشد. به عنوان مثال با استفاده از چنین پارچه‌هایی در تولید مواد مختلف، امکان گم کردن اشیا به صفر می‌رسد، زیرا آنها همیشه موادی که رویشان قرار گرفته را به اشخاص اطلاع می‌دهند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این پارچه رومیزی هوشمند و چگونگی عملکرد آن برای جلوگیری از گم شدن اشیا بخوانید.
همچنین از این پارچه ها می‌توان برای کمک به رعایت رژیم غذایی استفاده کرد. زیرا آن ها در صورت اطلاع از رژیم غذایی افراد به آنها توصیه می‌کنند موادی که بر رویشان قرار گرفته و ناقض رژیم غذایی است را مصرف نکنند.
این پارچه هوشمند که توسط پژوهشگران آمریکایی تولید شده Capacitivo نام گرفته و الیاف موجود در آن متشکل از کتان و پنبه بوده و یک شبکه منعطف از الکترودها نیز برای انتقال گرما و رسانایی به آن افزوده شده‌اند.
وقتی یک ماده غیرفلزی مانند یک تکه میوه بر روی این پارچه قرار می‌گیرد، گذر جریان الکتریکی از آن به شکلی متمایز بر روی الکترودها تأثیر می‌گذارد و سپس یک الگوریتم هوش مصنوعی رایانه ای با تحلیل این تغییرات و تطبیق دادن آن با داده های موجود از مواد مختلف در پایگاه داده اش، ماهیت ماده قرار گرفته بر روی پارچه را مشخص می‌کند.
تا به حال از این روش برای شناسایی ۲۰ ماده مختلف اعم از میوه ، پلاستیک ، لوازم آشپزخانه و مایعات استفاده شده است. دقت روش یاد شده فعلاً ۹۴.۵ درصد بوده است.
بیشتر بخوانید: مهندسان آلمانی موفق به طراحی یک دوربین به اندازه یک دانه نمک شدند که می‌تواند در آینده تصویر برداری و نظارت بر سلامت تغییر ایجاد کند. برای مطالعه بیشتر مطلب «یک دوربین به اندازه یک دانه نمک» را بخوانید.
سفر مجازی به ۲۰۰ سال قبل با نقشه گوگل
محل زندگی ما همواره در حال تغییر است و به همین دلیل مشاهده گذشته آن تجربه‌ای هیجان‌انگیز می‌تواند باشد. حالا گوگل با یک نقشه آزمایشی امکان سفر مجازی به محل زندگی افراد در ۲۰۰ سال پیش را فراهم می‌کند.
یکی از مهندسان نرم افزار گوگل در بخش تحقیقات این کمپانی به نام «رایمونداس کیوریس» قابلیت سفر مجازی در زمان را به عنوان یک نقشه متن باز توسعه داده که افراد می‌توانند توسط آن گذشته محل زندگی خود را مشاهده کنند. در این مطلب از مجله دلتا درباره این امکان جدید خواهید خواند.
در این نقشه یک اسلایدر برای کنترل سال و سفر مجازی به چشم می‌خورد و به صورت دقیق می‌توانند تغییرات تمام شهرهای آمریکا از سال ۱۸۰۰ را نشان دهند. این نقشه با گذر زمان به صورت خودکار مدل‌های سه بعدی از ساختمان‌ها تولید می‌کند. این نقشه حتی می‌تواند یک برآورد تقریبی از شکل ظاهری یک شهر از دید عابرپیاده را نیز نشان دهد.
این نقشه که نام «rǝ» برای آن انتخاب شده، نتیجه تلاش کیوریس در حوزه هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی در گوگل محسوب می‌شود. اگرچه این نقشه همچنان در مراحل اولیه قرار دارد، اما عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهد و افراد می‌توانند محل زندگی خود را در دهه‌های گذشته مشاهده کنند.
این نقشه با استفاده از نقشه‌های تاریخی بیمه آتش‌سوزی که منبعی غنی از اطلاعات محیطی محسوب می‌شود، ساخته شده است. در این منبع اطلاعات دقیقی درباره سن، ابعاد، ارتفاع، نوع سقف و همچنین جنس آنها به چشم می‌خورد. این نقشه مدل‌های سه بعدی ساده از این ساختمان‌ها تولید می‌کند و افراد می‌توانند پیشرفت ساخت آنها در طول سال‌ها را مشاهده کنند.
کیوریس می‌خواهد این نقشه عملکردی بیش از مدلسازی ساختمان‌ها داشته باشد و به همین دلیل یک پروژه متن باز ایجاد کرده تا افراد بتوانند در توسعه آن نقش داشته باشند. افراد می‌توانند تصاویر تاریخی را در اختیار تیم توسعه‌دهنده قرار دهند تا جزئیات بیشتری برای سفر مجازی به شهرها اضافه شود.
با افزودن جزئیات بیشتر به این نقشه، عملکرد آن افزایش پیدا می‌کند و حتی می‌توان از آن برای ساخت بازی‌ها و فیلم‌ها در آینده نیز استفاده کرد، البته این سطح از جزئیات نیازمند اطلاعات زیادی است.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «مسیریابی دوچرخه سواران با قابلیت جدید Google Maps» را بخوانید.
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
بارش سنگ از آسمان سیاره فراخورشیدی
دانشمندان جو و چرخه‌ی آب‌وهوایی جدیدی را در سیاره‌ی فراخورشیدی K2-141b شناسایی کرده‌اند که بسیار شدید و عجیب به‌نظر می‌رسد.
در سیاره فراخورشیدی K2-141b که هم‌اندازه‌ی زمین است و بیش از ۲۰۰ سال نوری با ما فاصله دارد، اقیانوس‌ها از گدازه‌ی مایع شکل گرفته‌اند، بادها با سرعت فراصوت می‌وزند و باران‌های سنگی می‌بارد و این شرایط باعث شده دانشمندان از آن به‌عنوان یکی از سخت‌ترین شرایط آب‌وهوایی یاد کنند. در ادامه این مطلب از مجله دلتا درباره این بارش سنگ از آسمان سیاره فراخورشیدی بخوانید.
این سیاره در اصل سال ۲۰۱۸ توسط تلسکوپ کپلر کشف شد اما در مطالعه‌ای تازه به سرپرستی «جیانگ گوین» (Giang Nguyen) که در نشریه‌ی Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شده، دانشمندان دانشگاه مک‌گیل، دانشگاه یورک و مؤسسه‌ی آموزش علوم هند برای نخستین بار به پیش‌بینی شرایط آب‌وهوایی K2-141b می‌پردازند. شرایطی که با تلسکوپ‌های نسل بعدی مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب می‌تواند از صدها سال نوری دورتر قابل تشخیص باشد.
دانشمندان هنگام تجزیه و تحلیل الگوی روشنایی این سیاره دریافتند که حدود دو سوم این سیاره نور روز را تجربه می‌کنند. نزدیکی K2-141b به ستاره‌اش باعث قفل گرانشی آن شده و همیشه یک سمت آن به طرف ستاره است. این بخش گرم و سوزان این سیاره به دمای بیش از ۲۹۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد و به اندازه‌ای زیاد است که نه تنها سنگ‌ها را ذوب می‌کند، بلکه آنها را بخار می‌کند و جوی نازک و غیر قابل سکونت ایجاد می‌کند.
«نیکولاس کووان» (Nicolas Cowan) نویسنده‌ی همکار در این پژوهش گفت: «یافته ما احتمالا به این معنی است که جو کمی فراتر از سواحل اقیانوس گدازه گسترش یافته و این موضوع ردیابی آن را با تلسکوپ‌های فضایی آسان‌تر می‌کند.»
بخش‌های دیگر این سیاره فراخورشیدی در تاریکی پایان‌ناپذیری پوشانده شده است و دمای بسیار سرد ۲۰۰- درجه سانتی‌گراد را تجربه می‌کند.
در چرخه آب‌وهوایی روی زمین، آب بخار می‌شود، به بالای جو می‌رود، متراکم می‌شود و هنگام باران به سطح زمین بازمی‌گردد. اکنون همین فرآیند در سیاره K2-141b روی می‌دهد فقط به چرخه آب، چرخه سنگ‌ها روی می‌دهد.
سدیم، سیلیسیم مونواکسید و سیلیسیم دی‌اکسید موجود در آسمان سیاره فراخورشیدی K2-141b به بخار مواد معدنی تبدیل می‌شود و توسط بادهای فراصوت که سرعت آنها به بیش از ۵۰۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد، به بخش‌های تاریک این سیاره منتقل می‌شوند. در آن‌جا سنگ‌ها به درون اقیانوس ماگما با عمق نزدیک به ۱۰۰ کیلومتر می‌بارند و برای شروع دوباره‌ی چرخه به سمت روشن سیاره جریان می‌یابند.
به گفته دانشمندان این چرخه به اندازه چرخه آب روی زمین ثابت نیست. جریان اقیانوس ماگما از سمت تاریک به روشن آهسته‌تر روی می‌دهد. پژوهشگران پیش‌بینی می‌کنند که ترکیب مواد معدنی این سیاره با گذشت زمان تغییر می‌کند و موجب می‌شود که در نهایت سطح و جو سیاره کاملا دگرگون شود.
کووان افزود: «همه‌ی سیارات سنگی از جمله زمین به صورت دنیایی مذاب آغاز به کار کردند اما به سرعت سرد و جامد شدند. سیارات گدازه‌ای، دید یکتایی درباره‌ی این مرحله از تکامل سیاره‌ای به ما می‌دهند.»
دانشمندان امیدوارند که با راه‌اندازی تلسکوپ فضایی جیمز وب در سال ۲۰۲۱ مشاهدات خود را بیشتر بررسی کنند.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر در حوزه نجوم مطلب «ارتباط با وویجر ۲ پس از هفت ماه» را بخوانید.
با مجله دانستنی دلتا همراه باشید
واقعیت‌های جالب و شنیدنی در مورد رویاها و خواب ها
خواب‌ها می‌توانند جالب، هیجان انگیز و گاهی ترسناک باشند. گاهی اوقات رویاها و خواب ها آنقدر واقعی به نظر می‌رسند که باور نکردن‌شان برای ما بسیار دشوار است!
بسیاری از انسان‌ها به دنبال یافتن علت و حقایقی در مورد رویاها و خواب ها هستند. در این مطلب از مجله دلتا قصد داریم به چند واقعیت جالب در مورد این اتفاق مرموز زندگی بپردازیم.
۱. همه خواب می‌بینند
بزرگسالان و نوزادان و حتی کسانی که ادعا می‌کنند خواب نمی‌بینند، در طول شبانه روز تقریباً دو ساعت خواب می‌بینند. در حقیقت، محققان دریافته‌اند که افراد معمولاً هر شب رویا‌های زیادی می‌بینند که هر کدام به طور معمول بین ۵ تا ۲۰ دقیقه به طول می‌انجامد.
۲. اکثر رویاها فراموش می‌شوند
بلافاصله پس از بیدارشدن، ۹۵ درصد از رویاها و خواب ها به سرعت فراموش می‌شوند. در هنگام خواب دیدن، مغز بسیاری از اطلاعات را پردازش و ذخیره نمی‌کند در نتیجه رویاها به حافظه وارد نمی‌شوند.
۳. همه رویاها و خواب ها رنگی نیستند
در حالی که اکثر مردم خواب‌هایی با رنگ‌های متنوع را گزارش می‌دهند، درصد کمی از افراد هم هستند که خواب‌های سیاه و سفید می‌بینند. در مطالعه‌ای از افرادی که تازه بیدار شده‌اند، خواسته شد از میان رنگ‌های جدول آنچه که با رویای خود مطابقت دارد را انتخاب کنند. جالب است بدانید اغلب رنگ‌های انتخاب شده، رنگ‌های گرم بودند.
۴. خواب‌های زنان و مردان متفاوت است
محققان دریافته‌اند که محتوای خواب مردان و زنان با هم متفاوت است. مردان اغلب در خواب‌هایشان اسلحه و تهاجم است، در حالی که زنان بیشتر لباس و خرید می‌بینند!
در مطالعات دیگر نشان داده شد در محتوای خواب مردان اکثرا فعالیت بدنی و تهاجمی وجود دارد ولی در محتوای خواب زنان مکالمه بیشتر از فعالیت بدنی مشاهده می‌شود. زنان بیشتر تمایل دارند که در خوابشان تعداد شخصیت‌های بیشتر و هر دو جنس به طور یکسان وجود داشته باشد. در حالی که مردان اکثرا خواب هم جنسشان را می‌بینند.
۵. حیوانات هم خواب می‌بینند
محققان معتقدند که احتمالا حیوانات هم خواب می‌بینند اما پذیرفتن و اثبات آن کار بسیار دشواری است. بسیاری فکر می‌کنند زمان‌هایی که یک سگ دم خود را تکان می‌دهد یا پاهایش حرکت می‌کند، در حال خواب دیدن است.
بیشتر بخوانید: برای مطالعه بیشتر مطلب «ساخت یک قرص معجزه‌گر برای درمان خروپف» را بخوانید.